Vroeg voorjaar: deze eerstelingen doen mee aan De Natuurkalender in maart
De Natuurkalender, Wageningen UniversityIn diverse natuurberichten hebben we al geschreven over de zeer vroege start van de voorlente dit jaar. Dat heeft alles te maken met de zeer hoge temperaturen in de afgelopen wintermaanden. De gemiddelde wintertemperatuur is volgens het KNMI uitgekomen op 5,2 °C. Tegenwoordig vinden we 3,4 °C normaal, maar vijftig jaar geleden lag de gemiddelde wintertemperatuur nog op 2,0 °C. Vanwege de hoge temperaturen is niet alleen de meteorologische lente op 1 maart begonnen maar ook de biologische lente is overal in tuinen en in de natuur zichtbaar. De drukste tijd van het jaar voor De Natuurkalender staat voor de deur. Hieronder een overzicht van alle eerstelingen die in het kader van De Natuurkalender in de maand maart op het programma staan.
De Natuurkalender: Klimaatverandering in je ‘achtertuin’
In 2001 ging Wageningen University in samenwerking met het radioprogramma Vroege Vogels en diverse andere organisaties van start met De Natuurkalender. Doel is te bepalen wat het effect van verandering in weer en klimaat is op het moment waarop jaarlijks terugkerende verschijnselen in de natuur zich voordoen. Sinds de start zijn al meer dan tweehonderdduizend zogenaamde fenologische waarnemingen doorgegeven. Iedereen die één of meerdere soorten kan herkennen mag meedoen. Belangrijk is wel dat je de waarnemingen doorgeeft van locaties waar je meerdere keren per week komt, zodat je ook weet of jouw waarneming de eerste is voor die plaats. Op deze pagina staat meer informatie over hoe je mee kunt doen. Je kunt anoniem een waarneming doorgeven. Maar als je eerst inlogt met jouw Nature Today-account kun je jouw waarneming later terugzien. Heb je nog geen account? Hier kun je er een aanmaken.
Alle Natuurkalendersoorten van maart op een rij
Maart is altijd een van de maanden waarin de meeste waarnemingen gedaan worden. Hieronder staat per soortgroep een overzicht van de soorten en bijbehorende fenofasen (bijvoorbeeld bloei, bladontplooiing of eerste individu) waar je in maart op kunt letten. Overigens zullen voor veel soorten of fenofasen de meeste eerste waarnemingen pas na maart gezien worden. Let op: ook als anderen de eerste waarneming al (veel) eerder hebben gezien, dan nog is jouw eerste waarneming ook belangrijk. We zijn namelijk ook geinteresseerd in de spreiding in verschijningsdatum binnen een soort binnen een jaar.
Laat je niet afschrikken door de lange lijst. Je mag ze natuurlijk allemaal doorgeven, maar ook als je alleen maar je eerste waarneming van een eerste dotterbloem in bloei doorgeeft zijn we al blij. Elke waarneming telt. De soorten staan alfabetisch weergegeven. Als je op een soort klikt kom je op de pagina met meer informatie over de soort. Daar staat ook een link naar de pagina met alle waarnemingen die van die soort beschikbaar zijn.
Planten
- Akkerhoornbloem (eerste bloei)
- Alsemambrosia (gezien)
- Amandel (eerste bloei, volle bloei)
- Beuk (bladontplooiing)
- Bosanemoon (eerste bloei)
- Brem (eerste bloei)
- Eenstijlige meidoorn (bladontplooiing)
- Europese lariks (bladontplooiing)
- Fluitenkruid (eerste bloei)
- Forsythia (eerste bloei)
- Gele kornoelje (eerste bloei)
- Gewone dotterbloem (eerste bloei)
- Gewone vlier (bladontplooiing)
- Gewone vogelkers (eerste bloei, bladontplooiing)
- Gewoon sneeuwklokje (eerste bloei)
- Gewoon speenkruid (eerste bloei)
- Grote vossenstaart (eerste bloei)
- Hazelaar (eerste bloei, bladontplooiing)
- Hondsdraf (eerste bloei)
- Klein hoefblad (eerste bloei)
- Kruipende boterbloem (eerste bloei)
- Look-zonder-look (eerste bloei)
- Maarts viooltje (eerste bloei)
- Paarse sering (eerste bloei)
- Pinksterbloem (eerste bloei)
- Ruwe berk (eerste bloei, bladontplooiing)
- Scherpe boterbloem (eerste bloei)
- Sleedoorn (eerste bloei)
- Tweestijlige meidoorn (bladontplooiing)
- Witte dovenetel (eerste bloei)
- Witte els (eerste bloei)
- Witte paardenkastanje (eerste bloei, bladontplooiing)
- Witte sering (eerste bloei)
- Zandambrosia (gezien)
- Zwarte els (eerste bloei)
Vogels
- Blauwborst (eerste individu)
- Boerenzwaluw (eerste individu)
- Bonte vliegenvanger (eerste individu)
- Boompieper (eerste individu)
- Boomvalk (eerste individu)
- Braamsluiper (eerste individu)
- Fitis (voor het eerst gehoord)
- Fuut (eerste jong gezien)
- Geelgors (eerste individu)
- Gekraagde roodstaart (eerste individu)
- Gierzwaluw (eerste individu)
- Grasmus (eerste individu)
- Graspieper (eerste individu)
- Grote bonte specht (eerste roffel)
- Grutto (eerste individu, eerste legsel)
- Huiszwaluw (eerste individu)
- Kievit (eerste legsel gezien, eerste jongen)
- Kleine karekiet (eerste individu)
- Koekoek (voor het eerst gehoord)
- Nachtegaal (eerste individu)
- Regenwulp (eerste individu)
- Rietzanger (eerste individu)
- Roodborsttapuit (eerste individu)
- Sprinkhaanzanger (eerste individu)
- Tjiftjaf (voor het eerst gehoord)
- Veldleeuwerik (eerste individu)
- Vink (eerste vinkenslag gehoord)
- Visdief (eerste individu)
- Wilde eend (eerste jongen)
- Zanglijster (voor het eerst gehoord)
- Zomertaling (eerste individu)
- Zwarte roodstaart (eerste individu)
- Zwartkop (eerste individu)
Vlinders
- Atalanta
- Bont zandoogje
- Boomblauwtje
- Citroenvlinder
- Dagpauwoog
- Distelvlinder
- Gehakkelde aurelia
- Groot koolwitje
- Klein geaderd witje
- Klein koolwitje
- Kleine vos
- Koninginnenpage
- Oranjetipje
Libellen
Amfibieën
- Bruine kikker (eerst individu op land, eerste individu in water, eerste eieren, voor het eerst gehoord)
- Gewone pad (eerste individu op land, eerste individu in water, eerste eieren)
- Groene kikker (eerste individu op land, eerste individu in water)
- Kleine watersalamander (eerste individu op land, eerste individu in water)
Reptielen
- Ringslang (eerste individu)
Zoogdieren
Wesp
- Wesp (eerste individu)
Moestuin
- Aardappel (eerste plantdatum)
- Bloemkool (eerste plantdatum)
- Boerenkool (eerste oogstdatum)
- Kamille (eerste zaaidatum)
- Paprika (eerste plantdatum)
- Rode biet (eerste zaaidatum)
- Tuinboon (eerste zaaidatum)
- Tuinkers (eerste zaaidatum, eerste oogstdatum)
- Uiplant (eerste plantdatum)
- Zomerwortel (eerste zaaidatum)
Fruit
- Peer (eerste bloei)
- Pruim (eerste bloei)
- Zoete kers (eerste bloei)
Landbouw
- Grasland (eerste keer maaien voor kuilvoer, eerste beweiding met koeien)
- Haver (eerste zaaidatum, eerste opkomst)
- Zomergerst (eerste zaaidatum, eerste opkomst)
- Zomertarwe (eerste zaaidatum, eerste opkomst)
Tekst: Arnold van Vliet en Wichertje Bron, De Natuurkalender, Wageningen University
Foto’s: Arnold van Vliet; Rudmer Zwerver, Saxifraga; Martin Mollet, Saxifraga