Natuurjournaal 14 juli 2024

De oorkwal is de meest voorkomende kwal in Nederland. Hij spoelt het hele jaar door aan op het strand. Je kan hem gemakkelijk herkennen aan de (soms roze) ringen, de 'oortjes', op de bovenkant van zijn hoedje. Dat zijn geen echte oren, maar geslachtsorganen. Oorkwallen eten vooral kleine visjes en kreeftjes die per ongeluk tegen de tentakels aanzwemmen. Deze tentakels zijn bedekt met netelcellen die de prooi verlammen. De netelcellen van oorkwallen zijn niet sterk genoeg om door de menselijke huid heen te dringen. Ze zijn dus niet gevaarlijk als ze zijn aangespoeld en je kunt er zelfs tussen zwemmen. Oorkwallen spelen een belangrijke rol in de oceaan. Ze zijn een essentieel onderdeel van de voedselketen en reguleren de populaties van kleine visjes en plankton. Zelf dienen ze weer als voedsel voor zeeschildpadden en vissen. Massale aanwezigheid van oorkwallen kan een signaal zijn dat er iets mis is, zoals overbevissing of klimaatverandering.

Soms zitten er gaatjes in de schelpen die je vindt op het strand. Ideaal om je schelpen aan een ketting te rijgen, maar het echte verhaal is wat minder rooskleurig. Zo'n gaatje is waarschijnlijk gemaakt door een purperslak of een tepelhoren. Deze roofslakken maken met hun rasptong een gaatje in een ander schelpdier, spuiten er zuur in zodat de inhoud oplost, en slurpen het vervolgens naar binnen. Het slakkenhuis van de tepelhoren kan overigens ook 'gekaapt' worden. Wanneer de tepelhoren dood is, neemt de hermietkreeft graag zijn intrek in het huisje. Lege tepelhorens spoelen regelmatig aan langs de hele zuidoostelijke Noordzeekust, maar je vindt eigenlijk nooit een levende tepelhoren op het strand.

Tekst: Ineke Radstaat, Nature Today
Foto's: Jan van der Straaten, Saxifraga; Fitis-Sytske Dijksen, Saxifraga