Gewonnen prijsvraag 'Natuur in eigen hand' zorgt voor kloempen in Rucphen

Forest Fitness

“We kunnen echt zeggen dat het bos in Rucphen en omgeving een stukje gezonder is geworden”, zegt Frank Nooijens, coördinator van het project ‘Forest Fitness’. “We hebben 23 boseigenaren mogen helpen om hun bos fitter te krijgen. En dan bedoel ik grote en kleine bospercelen. We gaven advies, distribueerden de benodigde materialen, we plantten meer dan 2500 boompjes en struiken, en de vrijwilligers van de Natuurwerkgroep Rucphen hielpen graag een handje bij de uitvoering!”

Verzuurde zandbodem

Zoals op veel zandgronden, kampt ook het bos rond Rucphen met een verzuurde zandbodem. Frank Nooijens: “Aangeplante bossen en bosjes bestaan vaak uit monoculturen van dennen, sparren of eiken. De strooisellaag onder deze bomen is vaak sterk verzuurd, waardoor de afbraak van het strooisel nogal langzaam gaat. Samen met de boseigenaar hebben we de bomen in het bos beoordeeld. Soms waren er al open plekken of stonden er dode bomen. Die plaatsen hebben we opgeschoond en voorzien van jonge aanplant als berk, winterlinde, boswilg, ratelpopulier, gewone esdoorn, veldesdoorn, hazelaar, haagbeuk, tamme kastanje en lijsterbes. Zo ontstond een betere strooisellaag en gezonder bos.”

Kloempen

De aanplant organiseerde de NatuurWerkgroep op een bijzondere manier. Frank Nooijens: “In de open stukjes plantten we kloempen, dat zijn plantgroepen van vijfentwintig boompjes die dicht op elkaar staan. Deze boompjes groeien samen op en concurreren met elkaar. Op den duur selecteert de eigenaar de beste boom. Als het mogelijk is, worden de andere, concurrerende bomen verplant. Normaliter zaag je die bomen weg, maar ze zijn vaak wél mooi plantmateriaal voor een andere locatie in het bos. Het is een arbeidsintensieve methode die economisch niet rendabel is, maar het bos wordt zo sneller aantrekkelijker. Niet alleen voor de bezoekers, maar ook voor de biodiversiteit,” weet Frank.

Prijsuitreiking op bioboerderij

De wedstrijd ‘Natuur in Eigen Hand’ stond vrij voor Brabantse ideeën. Randvoorwaarden zijn onder meer dat het voorstel origineel is, mensen in beweging krijgt, de biodiversiteit ondersteunt en binnen één jaar uitvoering krijgt. Tijdens een informatiebijeenkomst op woensdag 29 juni in bioboerderij ’t Schop in Hilvarenbeek worden de winnaars van 2022 bekend gemaakt. De bijeenkomst is voor iedereen toegankelijk en vooral interessant voor (groepen van) particulieren en organisaties die nieuwe natuur in Brabant willen aanleggen. Er worden inspirerende voorbeelden getoond, en ervaringen en concrete handvatten om van idee naar realisatie te komen gedeeld. De prijsvraag en informatiebijeenkomst wordt georganiseerd door IVN Brabant, Groen Ontwikkelfonds Brabant, provincie Noord-Brabant en het coördinatiepunt landschapsbeheer van Brabants Landschap.

NatuurWerkgroep Gemeente Rucphen

De NatuurWerkgroep Gemeente Rucphen bestaat inmiddels al zo’n 45 jaar. Frank Nooijens legt uit: “In 1977 dreigde de ruilverkaveling veel te veranderen in het landschap. Een groep vrijwilligers heeft zich opgeworpen om zoveel mogelijk natuur en landschapselementen te beschermen. Ook ontgronding werd tegengehouden. Vanuit de inspanning om natuur te behouden is de NatuurWerkgroep Gemeente Rucphen ontstaan. We hebben inmiddels een groep vaste vrijwilligers die zich richten op diverse werkzaamheden: van bosbeheer tot landschapsbeheer en het aanleggen van bloemenakkers.”

Tekst: Annelies Cuijpers, provincie Noord-Brabant
Foto's: NatuurWerkgroep Gemeente Rucphen