Wolf in de buurt – hond aan de lijn

Als hondenbezitter trek ik er graag met mijn twee viervoeters op uit. We wandelen veel in de prachtige bossen van de Utrechtse Heuvelrug en wisselen af tussen losloopgebieden en paden waar aanlijnplicht geldt. We genieten van de vrijheid, het afwisselende landschap en het contact met andere hondenbezitters. Maar in een aantal van de losloopgebieden waar ik regelmatig kom is er iets veranderd.

Sinds een aantal jaar zijn wolven weer een onderdeel van de Nederlandse natuur. Eerst alleen in het oosten van het land, waar ze vanuit Duitsland naartoe kwamen wandelen. Maar intussen voelen ze zich in grotere delen van het land thuis, zo ook in de provincie Utrecht waar een roedel zich vestigde.

Het is niemand ontgaan dat er afgelopen zomer verschillende incidenten zijn geweest met een wolf die actief contact zocht met mensen en vooral met honden. Een aantal keer kwam het zelfs tot een fysieke confrontatie. Hier werd niet alleen in de Nederlandse, maar ook in de internationale media over bericht omdat dit soort situaties zeer zeldzaam zijn in Europa.

Met name in het voorjaar en de zomer wanneer wolvenwelpen worden geboren en grootgebracht is er een grotere kans op confrontaties. De ouderdieren kunnen honden dan zien als bedreiging voor hun welpen en daarbij natuurlijk, maar ongewenst gedrag gaan vertonen.

Veilig recreëren

Om confrontaties tussen mensen en wolven te voorkomen in de bosgebieden grenzend aan de Leusderheide, de kern van het wolvenleefgebied op de Utrechtse Heuvelrug, zijn dit voorjaar maatregelen getroffen. Zo geldt er tussen 15 maart en 15 september een periodieke aanlijnplicht voor honden en worden mensen geïnformeerd hoe ze veilig in de bossen kunnen recreëren. Zo'n periodieke aanlijnplicht kennen we ook in andere gebieden om bijvoorbeeld vogels rust te gunnen tijdens het broedseizoen.

Voor hondeneigenaren en mensen die bedrijfsmatig met honden werken, zoals uitlaatservices, heeft deze maatregel ingrijpende gevolgen. Ik hoor van veel mensen dat ze verrast zijn door dit besluit, dat het voelt als een aantasting van hun vrijheid en dat honden lekker los moeten kunnen lopen.

Die zorgen begrijp ik als hondenliefhebber natuurlijk heel erg goed! We zijn in ons land niet gewend samen te leven met een groot roofdier en de terugkeer van wolven in Nederland zorgt voor onzekerheid, angst en boosheid. Tegelijkertijd is iedereen het erover eens dat de incidenten van afgelopen zomer moeten worden voorkomen. Mensen en honden moeten veilig kunnen genieten van de natuur en wolven moeten er in alle rust hun jongen kunnen grootbrengen.

Conflictarm samenleven

Het is een enorme uitdaging om een balans te vinden tussen het beschermen van dieren en de belangen van de mensen die in hetzelfde gebied wonen. Over de hele wereld zijn er voorbeelden van spanningen tussen mensen en dieren die ruimte delen. Zoals in Afrika en Azië, waar olifanten landbouwgewassen vertrappen of opeten, of waar grote roofdieren zoals leeuwen en tijgers vee of zelfs mensen aanvallen. Maar zelfs in die moeilijke situaties zijn er mogelijkheden om conflictarm samen te leven.

Het kost tijd om te wennen aan een nieuwe situatie – net zoals wij moeten wennen aan wolven in Nederland, moeten wolven ook aan ons wennen. Hoe wij met de dieren omgaan, beïnvloedt hun gedrag. Wolven moeten schuw blijven voor mensen om problemen te voorkomen.

Conflictarm samenleven met wolven is een verantwoordelijkheid van ons allemaal en hier kan iedereen een steentje aan bijdragen door honden aan te lijnen en wolven niet actief te benaderen of te voeren. Wanneer een individuele wolf toch stelselmatig te dichtbij komt zal er passend moeten worden ingegrepen zodat wolven ook leren om afstand te blijven houden van mensen en honden.

Terwijl ik dit schrijf kijken twee paar ogen me vragend aan. Het is tijd voor een wandeling. Met een lange lijn. Of in een ander losloopgebied verderop, bijvoorbeeld rond Baarn of Soest. Misschien zien we, op gepaste afstand, wel een wolf!

Meer informatie

• Lees op de website van WWF Nederland meer over samenleven met wolven.

Tekst en beeld: WWF Nederland