2020 gezond van start

Het afsteken van vuurwerk zorgt ieder jaar voor een forse hoeveelheid fijnstof in de lucht in korte tijd. Fijnstof is een verzamelnaam voor kleine deeltjes in de lucht. Een deel van het fijnstof komt van natuurlijke bronnen zoals opwaaiend stof en zeezout. Menselijk handelen veroorzaakt echter bijna 75 tot 80 procent van de hoeveelheid fijnstof in de lucht. Vuurwerk levert daar een bijdrage aan van 1 procent. Fijnstof is schadelijk voor de gezondheid. In Nederland overlijden mensen enkele dagen tot maanden eerder door kortdurende blootstelling aan fijnstof. Het gaat vooral om ouderen en mensen met hart-, vaat- of longaandoeningen. Naast dat vuurwerk slechte luchtkwaliteit tot gevolg heeft, zorgt het ook voor veel geluidshinder bij mens en dier. Daarnaast heeft het nog diverse andere gevolgen zoals weergegeven in deze infographic van GGD GHOR Nederland.

Meten met burgers

Om inzicht te krijgen in het effect van vuurwerk op de luchtkwaliteit meet het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) dit jaar voor de vierde keer samen met burgers de luchtkwaliteit. 750 sensoren zijn aangesloten op het dataportaal van Samen Meten. De sensoren meten onder andere fijnstof en sturen om de vijf tot tien minuten hun data door. Zo is goed te zien wat er tijdens de eerste uren van 2020 in de lucht gebeurt.

In het bovenstaande plaatje staan de samenvattende resultaten van vorig jaar. Er is een hoge piek van fijnstof rondom middernacht. Vooral in de stedelijke stations is de piek erg hoog. De laagste stedelijke concentraties zijn gemeten in Amsterdam en Maassluis (tot 100 microgram per kubieke meter). De hoogst gemeten concentratie was in Utrecht (1290 microgram per kubieke meter). De animatie van stofradar.nl laat het verloop van de fijnstofconcentraties in de lucht tijdens afgelopen oud en nieuw zien.

Het RIVM verwacht een slechte luchtkwaliteit tijdens de jaarwisseling. Het weer speelt daarbij ook een rol. Door de hoeveelheid vocht in de lucht en de windkracht kan de fijnstof blijven ‘hangen’. Bij een lage windkracht vindt er geen verversing van de lucht plaats. Mensen met luchtwegklachten kunnen dan beter binnen blijven. Begint het nieuwe jaar met regen, dan is dat gunstig voor de gezondheid. Het fijnstof regent dan al snel uit en vuurwerksmog zal uitblijven.

Proost!

Heeft u last van luchtwegklachten? Blijf dan vooral binnen rondom de jaarwisseling en stel de goede voornemens voor meer sporten nog een paar uur uit. De fijnstofconcentraties in de lucht dalen na het afsteken van vuurwerk weer snel. Hierdoor verminderen ook de gezondheidseffecten. Op de Atlas Leefomgeving kunt u de uurlijkse actuele fijnstofconcentratie bekijken.

Rest ons om u een fijne en gezonde jaarwisseling te wensen. Proost!

Tekst: Channah Betgen, Atlas Leefomgeving
Foto: Pixabay