Nachtvlinderjaar 2017

In 2017 zijn er al ruim 365.000 waarnemingen van nachtvlinders ingevoerd via de verschillende invoerportalen. Dit jaar werden er drie nieuwe soorten voor Nederland ontdekt. Twee daarvan in Zuid-Limburg: de slanke purpermot (Paracrania chrysolepidella) en het alpenbeertje (Paidia rica); de derde nieuwe soort werd gevonden in Drenthe. Nadat Ben van As vele mineerders in Drenthe had geïnventariseerd, vond hij de eerste smalle wilgenmineermot (Stigmella nivenburgensis). Inmiddels is deze soort door gericht zoeken op veel meer locaties gevonden: van het Lauwersmeer tot in Wageningen. Naast nieuwe soorten waren er ook de nodige opmerkelijke vlinders. Zo werden er redelijk veel trekvlinders waargenomen, zoals de bonte walstrospanner (Catarhoe cuculata), vier wingerdpijlstaarten (Hippotion celerio), drie prachtbeertjes (Utetheisa pulchella), twintig zuidelijke grasuilen (Mythimna vitellina), drie ni-uilen (Trichoplusia ni) en naast de populatie in het Noord-Hollands duin ook op vier andere plekken blauw weeskinderen (Catocala fraxini).

Nog meer trekvlinders

Midden oktober werd West-Europa getrakteerd op opvallend hoge temperaturen. Een orkaan, die nu eens niet op de Caraïben afstevende maar regelrecht richting Ierland ging, stuwde warme lucht voor zich uit richting het vasteland van Europa. Deze warme luchtstroom bleek ook zuidelijke trekvlinders te hebben meegevoerd. Op zijn monitoringslocatie in de Amsterdamse Waterleiding Duinen, zag Ben Kruijsen drie zeldzame trekvlinders uit zuidelijke streken: twee  exemplaren van de roodstreepspanner (Rhodometra sacraria) en één van de satijnlichtmot (Palpita vitrealis). Ook elders bleken deze te zijn gezien.

Tot slot nog iets over de voorjaarssoort oranje espenspanner (Boudinotiana notha). Deze werd in 2014 voor het eerst sinds 41 jaar weer in Nederland waargenomen; in 2017 waren er maar liefst drie verschillende waarnemingen. De vlinders vliegen in het voorjaar rond de boomtoppen van ratelpopulieren en komen maar af en toe naar beneden. Dit zou kunnen verklaren waarom de soort zo weinig wordt gezien. Als je in het zuiden van het land woont, kijk dan van het voorjaar wat vaker naar de kruinen van ratelpopulier. Wie weet ontdek je er eentje.

Tekst: Jurrien van Deijk & Kars Veling, De Vlinderstichting
Foto's: Arnold Wijker (leadfoto: prachtbeer); Eric van Nieukerken; Marc Herremans