Cedergrondbekerzwam doodnormaal in villawijken

Bericht uitgegeven door de Nederlandse Mycologische Vereniging [land] op [publicatiedatum]

Volgens de Verspreidingsatlas Paddenstoelen is de Cedergrondbekerzwam een zeldzame soort. Onderzoek in twee villawijken laat zien dat het voorkomen wellicht onderschat wordt. De Cedergrondbekerzwam vormt graag het gezelschap van de Ceder, deze komt over het algemeen voor in tuinen. Private tuinen zijn echter moeilijk te onderzoeken. Een belangrijke reden voor onderschatting van het voorkomen van deze zwam.

Dit jaar werd door een aantal leden van de NMV onderzoek verricht naar het voorkomen van de Cedergrondbekerzwam in twee gemeentes: Bergen(NH) en Berkel en Rodenrijs (ZH). De Cedergrondbekerzwam komt graag voor in het gezelschap van de Ceder. In de gemeente Bergen werden daarom eerst de Ceders in de villawijken gelokaliseerd. Uiteindelijk werden er 55 Ceders geselecteerd en onderzocht op het voorkomen van Cedergrondbekerzwammen. Bij 7 bomen was het raak, een percentage van circa 12%. Er werden per boom tientallen, soms zelfs honderden Cedergrondbekerzwammen geteld.

In Berkel en Rodenrijs werden 23 Ceders onderzocht. Hier werden bij 11 Ceders Cedergrondbekerzwammen waargenomen, een percentage van 47%. Dit is zelfs nog een aanzienlijk hoger percentage dan in Bergen. De aantallen varieerden van een enkel vruchtlichaam tot wel 300 bij één Ceder in alle stadia van ontwikkeling.

Dat het voorkomen van de Cedergrondbekerzwam op de verspreidingskaart schromelijk wordt onderschat komt doordat Ceders vooral in een private en dus moeilijk toegankelijke omgeving voorkomen. Overigens geldt dat voor vele exotische boom- en plantensoorten en hun begeleiders.

Ceders zijn statige naaldbomen en geliefd vanwege de korte naalden en de vorm van de bomen. Ze zijn vooral te vinden in villawijken omdat ze ruimte nodig hebben vanwege hun omvang. De Cedergrondbekerzwam wordt vrijwel altijd gevonden bij aangeplante exotische Cedersoorten. Het mycelium is mogelijk meegelift met de wortelkluit van de eerste ingevoerde Ceders.

Grondbekerzwammen danken hun naam aan het feit dat hun ontwikkeling vlak onder het grondoppervlak begint, maar ze zich spoedig bovengronds openen. De vijf tot tien centimeter brede Cedergrondbekerzwam bezit een bleekwitte tot geelbruine binnenkant die zichtbaar wordt als de beker zich min of meer als een ster heeft opengevouwen. De buitenkant is bedekt met een bruine ruige beharing waar vaak nog grond aan hangt.

Het voorkomen van Ceders in particuliere tuinen maakt het zoeken naar de begeleidende Cedergrondbekerzwammen lastig. Ceders die aan of vlak bij de openbare weg staan kunnen over de omheining of heg worden gecontroleerd op het voorkomen van Cedergrondbekerzwammen. Het controleren van Ceders in private tuinen op het voorkomen van Cedergrondbekerzwammen wordt door veel mensen niet op prijs gesteld. Dat komt doordat men geen flauw benul heeft wat er gebeurt. Gluren wordt door vele mensen als een verdachte bezigheid beschouwd en terecht. Als de Ceder in kwestie verder in de tuin staat moet er aangebeld worden en om toestemming worden gevraagd om de tuin te mogen betreden. Niet iedereen geeft hiervoor zomaar toestemming en soms zorgen erfhonden voor problemen. Ook worden Cedergrondbekerzwammen wel eens voor de zekerheid bestreden vanwege vermeende schadelijkheid voor de bomen en planten in de tuin.

Tekst: Martijn Oud, Nederlandse Mycologische Vereniging
Foto’s: Cor Noorman