Bekerzwam vindt woonplaats op mammoetresten

Bericht uitgegeven door de Nederlandse Mycologische Vereniging op [publicatiedatum]

Afgelopen zomer kon het publiek bij Naturalis meehelpen stenen en schelpen te onderzoeken op aanwezigheid van fossielen. Het materiaal hiervoor werd verzameld op de Tweede Maasvlakte, deze wordt momenteel opgespoten met zand uit de Noordzee. Op de fossiele schelpen en mammoetresten werd onlangs de Wasgele bekerzwam aangetroffen.

Rijkswaterstaat had er voor gezorgd dat er voor deze activiteit 50 bouwzakken vol materiaal bij Naturalis werden afgeleverd. Van de inhoud van de zakken werden monsters genomen voor verder onderzoek. Wat overschoot, werd tijdelijk achter de collectietoren van het museum gestald. Onlangs controleerde iemand van Naturalis de zakken nogmaals op de vindplaatsgegevens. De zakken stonden in de weg en moesten zo spoedig mogelijk terug naar Rijkswaterstaat. Tot zijn verbazing trof de onderzoeker in een van de zakken paddenstoelen aan die op kale stenen, schelpen en bottenmateriaal groeiden. Door een deskundige werd geconstateerd dat het bekerzwammen waren.

Microscopisch onderzoek bracht aan het licht dat het de Wasgele bekerzwam (Peziza cerea) betrof. Deze soort groeit wel vaker op muren. Hij heette vroeger dan ook de Muurbekerzwam. De Wasgele bekerzwam is een vrij zeldzame bekerzwam die door het gehele land te vinden is. Meestal wordt hij gevonden op akkers, in ruigten en in bermen waar ze vaak op de grond of op stukken dood hout gevonden wordt. In het oude gebouw van het Rijksmuseum van Geologie en Mineralogie aan de Garenmarkt in Leiden groeide de Wasgele bekerzwam eens op een lekkend plafond. Toen vermoedde men dat hij van organisch materiaal leefde dat via het lek van het dak naar beneden sijpelde. 

In de zakken afkomstig van Tweede Maasvlakte, was echter geen recent organisch materiaal te vinden. Ze bevatten alleen resten van (mammoet)botten, stenen en schelpen van ongeveer 100.000 jaar oud. Toch moeten er genoeg voedingstoffen in hebben gezeten om het mycelium voedsel te geven.

Helaas kunnen we de ontwikkelingen niet meer volgen. Er is geprobeerd de zak met de paddenstoelen te behouden, maar ook die moest terug naar de Maasvlakte.

Tekst en foto's: Hans Adema, Nederlandse Mycologische Vereniging