Eerste Cedergrondbekerzwam weer gevonden

Bericht uitgegeven door de Nederlandse Mycologische Vereniging op donderdag 31 maart 2011

De Cedergrondbekerzwam is een zeldzame en grote bekerzwam die altijd in de directe nabijheid van cederbomen voorkomt. In maart en april is de zwam in parken, buitenplaatsen en op oude begraafplaatsen te vinden, met name bij oude bomen.

Bij het invoeren van exotische planten en bomen laten de paddenstoelen, die bij deze gewassen horen, vaak niet lang op zich wachten. Zo wordt de Cedergrondbekerzwam (Geopora sumneriana) alleen gevonden bij Cederbomen. Ze is niet kieskeurig en wordt gevonden onder de Libanon ceder, maar ook onder de uit Marokko en Algerije afkomstige Atlasceder.

Deze boomsoorten zijn vanaf de tweede helft van de 18de eeuw in Engeland aangeplant in de landschapstuinen. Toen deze nieuwe tuinmode ook in Europa aansloeg, zijn ze ook daar overal aangeplant. Omdat de oudste bomen in Europa in Engeland groeien, is het niet verwonderlijk dat daar in 1870 de eerste vondst van de Cedergrondbekerzwam werd gedaan.

De Cedergrondbekerzwam wordt altijd in de directe nabijheid van Cederbomen gevonden. Omdat ze meestal in de laag naalden onder de bomen gevonden wordt, is lang aangenomen dat het saprofyten waren (paddenstoelen die zich voeden met dood materiaal). In de laatste jaren heeft onderzoek echter aangetoond dat veel bekerzwammen ook andere relaties kunnen onderhouden met hun gastheer en een groot aantal van hen mycorrhiza paddenstoelen zijn. Net als de vliegenzwam onderhouden ze een relatie met hun gastheer in hun beider voordeel.

Bekende plaatsen in Nederland waar de Cedergrondbekerzwam voorkomt, zijn oude Cederbomen op begraafplaatsen. Maar ook bij bomen in tuinen en parken zijn ze te vinden. Vooral de blauwe vorm van de Atlasceder (Cedrus atlantica var. glauca) is een populaire boom die door veel mensen wordt aangeplant. Zo gauw deze bomen een behoorlijke maat beginnen te krijgen, is het zeker de moeite waard om eens naar deze bekerzwam te zoeken.

Hoewel de Ceder door iedereen als een exoot wordt beschouwd, is het moeilijk te bewijzen of de Cedergrondbekerzwam al dan niet op eigen kracht is komen aanwaaien. Ze wordt in Nederland dan ook niet als exoot beschouwd. Vast staat wel dat zonder de Ceder er in Nederland geen Cedergrondbekerzwam zou voorkomen. 

Tekst: Menno Boomsluiter, Nederlandse Mycologische Vereniging
Foto's: Menno Boomsluiter, Nederlandse Mycologische Vereniging; Tim Bekaert , GNU-licentie voor vrije documentatie