Aalscholver, what’s in a name?

Bericht uitgegeven door Vogelbescherming Nederland op woensdag 21 oktober 2009

De NABU, Duitse zusterorganisatie van Vogelbescherming Nederland, heeft 2010 uitgeroepen tot jaar van de aalscholver. Niet voor niets, want zowel in Duitsland als in Nederland heeft de aalscholver een slechte naam. De beroepsvisserij ziet deze vogel als geduchte concurrent. Een onterecht imago.

De aalscholver is een natuurlijk onderdeel van onze wateren en vormt geen bedreiging voor de visstand. Wel staat de stand van veel vissoorten momenteel sterk onder druk door structurele overbevissing, en dan lijkt ieder gevangen visje er één teveel. Uit onderzoek blijkt echter dat de aalscholver nauwelijks paling of andere commercieel interessante vissen eet. Het dier eet tot 80% kleine vissoorten, die geen enkele waarde hebben voor vissers; slechts 1% van hun dieet bestaat uit aal. “Waarom heet ie dan AALscholver?”, werpen de Nederlandse vissers tegen.

Het blijkt dat de vroegere Nederlandse naam van het dier Schollevaar of Scholfaren is. ‘Aar’ of ‘aren’ is hierin afkomstig van ‘arend’ en stoelt op de heraldieke houding die de vogel aanneemt wanneer hij met uitgespreide vleugels gaat staan om ze te laten drogen. Het element ‘scholv (f)’ kan in het oud Duits duiden op het scherpe, schorre geluid dat de vogel met name in de broedkolonies laat horen, of op de vangst van schol.

Ook in de Duitse of Engelse benaming, Kormoran en Great Cormorant, klinkt geen vleugje door van massale aalconsumptie. Beide zijn ontleend aan de Latijnse naam Phalacrocorax Carbo, die letterlijk zeeraaf betekent. Zeer toepasselijk, want het blijft natuurlijk een zwarte zeerover, die ontegenzeggelijk grote hoeveelheden vis verschalkt. Dat is nu eenmaal de aard van het beestje, maar geen enkele reden om over te gaan tot massaal verdrijven of zelfs afschieten, zoals in Duitsland gebeurt.

Het zijn het prachtige vogels, die niet alleen ons landschap verfraaien, maar door hun voedselkeuze en rol in het ecosysteem, uitstekende graadmeters zijn voor de ecologische toestand van de Nederlands binnenwateren. Herstel van onze watersystemen en ontwikkeling van goede waterkwaliteit en duurzame binnenvisserij moeten dan ook prioriteit krijgen. Dan kunnen mens, vis en vogel een evenwicht vinden naar tevredenheid van alle betrokken partijen.

Wie de Duitse campagne wil steunen, kan vriend worden van de aalscholver via: www.kormoranfreunde.de.

Tekst: Jeanet van Zoelen, Vogelbescherming Nederland
Foto: Martin Hierck, www.martinhierck.com