Meer visetende vogels, minder schelp- en wormeters in Waddenzee

Bericht uitgegeven door Vogelbescherming Nederland op 24 september 2013

Visetende wadvogels als lepelaar en aalscholver zijn sinds 1987 sterk toegenomen. Soorten die schelpen en wormen eten, zoals als kanoet en bonte strandloper, zijn op lange termijn juist afgenomen in de Waddenzee. Dit blijkt uit een onlangs verschenen rapport met trends van 34 in de Waddenzee doortrekkende en overwinterende soorten vogels.

Onlangs is een rapport uitgekomen over de trends van de aantallen van 34 soorten vogels die in de Waddenzee doortrekken en overwinteren. Het rapport betreft een monitoringprogramma van de hele Waddenzee, het Joint Monitoring of Migratory Birds program van het Trilateral Monitoring and Assessment Program (TIMAP). In Nederland is de monitoring van pleisterende vogels in de Waddenzee onderdeel van de nationale watervogeltellingen die worden gecoördineerd en uitgevoerd door Sovon Vogelonderzoek Nederland, het Ministerie van EZ, Rijkswaterstaat en het Centraal Bureau voor de Statistiek, in samenwerking met Vogelbescherming Nederland.

Viseters nemen toe
Soorten die op de lange termijn sterk in aantal in de Waddenzee zijn toegenomen, betreffen vooral viseters, zoals lepelaar en aalscholver. Deze soorten zijn in alle landen sterk toegenomen, hoewel de trend van de aalscholver in de laatste tien jaar negatief is, vooral in Denemarken. Ook drieteenstrandloper en bontbekplevier zijn toegenomen in de Waddenzee.

Schelpdiereters doen het slecht
Onder de schelpdier- en wormeters vinden we meerdere soorten die afnemen, zoals kanoet, bonte strandloper en scholekster. Voor deze vogels is de Waddenzee zeer belangrijk. Van de kanoet en bonte strandloper verblijft bijna 80 procent van de trekwegpopulatie voor een bepaalde tijd in de Waddenzee, van de scholekster meer dan de helft. Ook de eider neemt af, deze soort laat vanaf 1995/96 een afname zien. Soorten die gebruik maken van graslanden en kortbegraasde kwelders (kievit, goudplevier, kemphaan) nemen ook af. Andere vogelsoorten die het niet goed doen zijn kluut, strandplevier, zwarte ruiter en kokmeeuw. Opvallend is dat plantenetende soorten (onder andere rotgans) tot 2000 een stabiele trend vertoonden en sindsdien in aantal afnemen.

Verschillen binnen de Waddenzee
Er zijn ook duidelijke verschillen tussen de verschillende delen van de Waddenzee. Diverse soorten die bij ons in aantal toenemen, nemen in Denemarken of Duitsland af of zijn stabiel in aantal. Dat geldt voor bergeend, rosse grutto, regenwulp, tureluur en groenpootruiter.

Bron: Trends of Migratory and Wintering Waterbirds in the Wadden Sea 1987/1988-2010/2011 (7,08 MB). WADDEN SEA ECOSYSTEM No. 31 - 2013, Progress Report. 2013. Common Wadden Sea Secretariat, Wilhelmshaven, Germany; Joint Monitoring Group of Migratory Birds in the Wadden Sea.

Tekst: Ruud van Beusekom, Vogelbescherming Nederland
Foto: Koos Dansen