Bijzonder fenomeen bij de citroenvlinder

Er zijn al meer dan honderd waarnemingen van citroenvlinders in 2024. Zodra er de komende weken zonnige dagen komen met temperaturen boven de tien graden, zal het snel gaan om duizenden meldingen. De citroenvlinder is een erg algemene soort en in het voorjaar zijn ze zeer actief en opvallend. In een natuurbericht in januari is al uitgebreid beschreven hoe de cyclus van citroenvlinder eruitziet en dat de vlinder bijna een jaar lang kan leven. Dit is uitzonderlijk bij de dagvlinders, waarbij je meestal praat over een levensduur van dagen of weken als vlinder. De komende weken verschijnen de citroenvlinders weer. Ze zitten nu nog verstopt in groenblijvende struiken als klimop of coniferen. Het voorjaar is ook het moment dat de vlinders paren en dat de eitjes worden afgezet. Via het rups- en popstadium verschijnen dan in juni, juli de nieuwe vlinders. Deze vlinders gaan, vaak na een zomerse rustperiode, ook weer in overwintering. De citroenvlinder heeft dus maar één generatie per jaar.

Tenminste, zo was het. In het februarinummer van het tijdschrift ‘Vlinders’ van De Vlinderstichting, schrijft Louis van Deventer over een opvallende waarneming. Hij vond op 17 september rupsen van de citroenvlinder op een vuilboom. Dit is nog niet eerder in Nederland vastgesteld. Wel zijn er anekdotische verhalen uit andere Europese landen, maar het is een zeer zeldzaam verschijnsel. Er is sprake van 'partiele', ofwel een incidentele en kleine extra, generatie in Zuid-Europa en Noord-Afrika, maar daar is het natuurlijk nog flink warmer dan in Nederland. In het artikel wordt gefilosofeerd over waardoor dit kan zijn veroorzaakt. Dan denk je al snel aan de opwarming van het klimaat. Veel processen in de natuur, en ook vlinders, blijken erg gevoelig voor veranderingen in gemiddelde temperatuur. We zijn erg benieuwd of we dit verschijnsel vaker gaan zien en roepen iedereen op om er alert op te zijn en de vuilbomen in de zomer en nazomer goed in de gaten te houden.

Tekst: Kars Veling, De Vlinderstichting
Foto’s: Kars Veling; Louis van Deventer