Vlindervlucht Drenthe: ridder, rupsen, eitjes en winterjuffers

De Vlinderstichting was in Drenthe te gast bij Natuurvereniging Zuidwolde, die nog tien jaar ouder is en haar vijftigste verjaardag vierde. Na een korte openingsfilm over wat De Vlinderstichting doet, heette Titia Wolterbeek iedereen van harte welkom. Hierbij gaf ze aan dat, voordat we het programma gingen vervolgen, er eerst iets anders ging gebeuren. Op dat moment kwamen tientallen ‘nieuwe’ gasten de zaal binnen, waaronder Inge Nieuwenhuizen, de burgemeester van gemeente De Wolden. Ze vroeg Joop Verburg, de voorzitter van Natuurvereniging Zuidwolde, naar voren en sprak hem toe. Ze memoreerde de enorme inzet van Joop voor natuur en cultuur en zijn brede belangstelling. Zo is hij, naast voorzitter van de Natuurvereniging, ook actief binnen de Vlinderwerkgroep Drenthe, Paddenstoelenwerkgroep Drenthe, de Werkgroep Florakartering Drenthe (WFD), FLORON en Landschapsbeheer Drenthe. Ook heeft hij zich ingezet voor de oprichting van koorschool Viva La Musica. Ze besloot haar toespraak met: “Het heeft de koning behaagd om Joop Verburg te benoemen tot Ridder in de Orde van Oranje Nassau.” De hele zaal was het daar roerend mee eens!

Na dit intermezzo gingen we lekker het veld in, op zoek naar vlinders en libellen. Aangezien het midden december is, verwacht je niet zoveel maar als je weet wat en hoe je moet zoeken, is er wel degelijk van alles te beleven. Zo ging er een groep op pad om de eitjes van de sleedoornpage te zoeken. Deze zeldzame vlinder komt maar op één plek in Drenthe voor en dat is in Zuidwolde. Het kostte flink wat zoekwerk, maar uiteindelijk werden twee eitjes gevonden. Een andere groep ging op zoek naar de rupsen van de grote weerschijnvlinder. Deze kwam tot voor kort helemaal niet voor in Drenthe maar heeft zich flink uitgebreid. De rupsen van deze vlinder zijn in de winter aanwezig. Omdat ze heel moeilijk te vinden zijn en ze vaak in hele lage dichtheden voorkomen, was het een echte uitdaging. Maar, en dat is echt heel verrassend, de groep vond maar liefst zes rupsen! Deze werden aan de rand van het dorp Zuidwolde gevonden. Deze excursie heeft diverse deelnemers ertoe aangezet om ook elders op boswilgen op zoek te gaan naar rupsen van de grote weerschijnvlinder.

Een derde groep ging op pad voor de winterjuffers. De meeste libellen gaan als eitje of larve de winter in, maar er zijn twee soorten die als juffer overwinteren. De noordse winterjuffer is een zeldzaamheid. De soort plant zich voort in Noordwest Overijssel en in het oosten van de Noordoostpolder. Ze zwerven vervolgens in de nazomer tientallen kilometers om op heideveldjes in Drenthe en Friesland te overwinteren. In het voorjaar trekken ze dan weer terug naar hun voortplantingswateren. De bruine winterjuffer is in het hele land te vinden en deze soort breidt zich uit. Op een heideveldje bij Uffelte werden beide soorten aangetroffen, hangend in pollen pijpenstrootje of heide.

In ontmoetingscentrum De Boerhoorn waren deze middag ook allerlei binnenactiviteiten voor kinderen en volwassenen. Zo werden de documentaires ‘Groenkijkers’ (van Sanne Roovers), ‘De Verwonderaars’ (van Rik van der Linden) en ‘Onder het maaiveld junior’ vertoond, en gaf de Vereniging voor Papierknipkunst workshops.

Na een eenvoudige doch voedzame maaltijd was het feest nog niet afgelopen, daarna was er een avond over vlinders. Niet alles wat aan de orde kwam was feestelijk, want we zien nog steeds een verdere achteruitgang van veel vlinders in ons land en zeker ook in Drenthe. Gelukkig zijn er ook vlindersoorten die uitbreiden. Dit en de mooie vlinderfilms van Annette van Berkel zorgden ervoor dat de bezoekers met een goed gevoel huiswaarts gingen.

Tekst: Kars Veling, De Vlinderstichting
Foto’s: Titia Wolterbeek (leadfoto: het fotograferen van de pop van een bont zandoogje tijdens een van de excursies); Kars Veling