Voorjaar 2022 overal in het land zeer matig voor paddenstoelen

De maanden maart en mei van dit jaar kenmerkten zich vooral door de aanhoudende droogte in combinatie met langdurig zonnig weer. De maand april was niet minder zonnig, maar vooral 's nachts koud, met vooral in het midden, oosten en zuiden van het land geregeld een paar graden nachtvorst. Voor het verschijnen van de meeste paddenstoelen zijn dit ongunstige weersomstandigheden.

Voor de voorjaarspaddenstoelenliefhebbers betekende dat een domper want er werden mondjesmaat voorjaarspaddenstoelen waargenomen. Er zijn natuurlijk altijd paddenstoelen die een dergelijk weertype op prijs stellen, maar dat waren er dit jaar opvallend weinig. Resultaat is dat de voorjaarsexcursies in het hele land zich kenmerkten door korte soortenlijstjes. Het recreatiegebied Geestmerambacht boven Alkmaar staat landelijk bekend vanwege zijn vele voorjaarspaddenstoelen, maar zelfs hier vielen de aantallen paddenstoelen tegen. In dit bijzondere gebied komen normaal gesproken zeldzame soorten algemeen voor zoals de Kapjesmorielje (Mitrophora semilibera, RL: Kwetsbaar), het Vingerhoedje (Verpa conica, RL: Bedreigd) en het Gewoon morielje (Morchella esculenta RL: Kwetsbaar). Dit jaar waren ze niet of nauwelijks te vinden.

Vochtige kalkrijke klei

Het voorkomen van zeldzame soorten is vooral te danken aan het feit dat er in het zuidwesten van het gebied veel kalkrijke klei in de bodem aanwezig is. Klei houdt lang vocht vast en dit deel van het gebied is ook wat lager gelegen. Daardoor was dit de enige locatie waar nog een paar belangrijke soorten werden gevonden: de Grote aderbekerzwam (Disciotis venosa, RL: Bedreigd) en de Nonnenkapkluifzwam (Helvella spadicea, RL: Bedreigd). Vooral de Grote aderbekerzwam stond er in flink aantal. Dit jaar stond er zelfs een exemplaar met een breedte van 37 centimeter, een landelijk record! Het exemplaar bestond echter uit verschillende, met elkaar vergroeide exemplaren! Toch komen dergelijke grote vergroeiingen slechts heel zeldzaam voor. Onder de vele Rosacea, zoals meidoorns en vele aangeplante rozensoorten, werden de nodige Harde voorjaarssatijnzwammen (Entoloma clypeatum) waargenomen. Opvallend dit jaar was het grote aantal van de Rode kelkzwam (Sarcoscypha coccinea) in het gebied, vergeleken met het aantal Krulhaarkelkzwammen (Sarcoschypha austriaca). Dat de zeldzamere Rode Kelkzwam in het gebied voorkwam, was al jaren bekend, maar het aantal lijkt wel toe te nemen. Uiteraard is deze conclusie met de microscoop gecontroleerd.

Ook het Langsporig fluweelpootje (Flammulina elastica) wordt er tegenwoordig meer waargenomen dan eerdere jaren. Zeer opvallend was het grote aantal aangetaste Platte tonderzwammen (Ganoderma lipsiense) door de Tepelgalvlieg (Agathomyia wankwiczi). De meeste exemplaren van deze houtzwam zaten onder de tepelgallen van deze vlieg. De elk jaar aanwezige Pekstelen (Polyporus badius) staan er dit jaar ook, maar deze hebben sterk te lijden onder de langdurige droogte.

Tekst en foto's: Martijn Oud, Nederlandse Mycologische Vereniging