Met een bos in eigen tuin draag je bij aan een groenere leefomgeving voor iedereen

Het begon allemaal in mei. Mijn collega’s zijn druk met de lancering van Check je plek op Atlas Leefomgeving. Deze tool geeft via één klik een overzicht van de kwaliteit van de leefomgeving van mensen. Met een leuke challenge gaat 'Check je plek' op 14 mei van start: Toerist vanuit eigen huis. Wat kun je zelf doen om je directe leefomgeving te verbeteren? Goeie vraag! Als Atlasser kan ik natuurlijk niet meedoen, maar ik wil ook mijn steentje bijdragen. Maar wat ga ik doen? Aan mijn achtertuin valt weinig eer meer te behalen. Er hangen al insectenkastjes en een vogelhuisje. Het serredak zorgt voor afwatering naar een groot reservoir dat het water langzaam afgeeft aan de bodem. De regenpijp leidt het water van het dak naar de regenton. En mijn beplanting is gevarieerd en bloeit afwisselend van het voorjaar tot in het najaar. Maar wat dan? Het terras weghalen dan maar? Daar maak ik geen vrienden mee binnen mijn gezin.

Iets anders?

Mijn voortuin is een ander verhaal. Daar ben ik niet zo tevreden meer mee. Sommige planten doen het niet meer zo goed of zijn juist te groot geworden. Mijn voortuin valt ook best wel uit de toon vergeleken met andere voortuinen. Niet netjes aangeharkt, want van mij mogen alle blaadjes en takjes gewoon blijven liggen. Dat is goed voor de bodem en bodemdieren. Brandnetels mogen ook gewoon blijven groeien, die trekken namelijk vlinders aan. Het ontbreekt eigenlijk aan een plan voor de voortuin.

Mini-bos in mijn voortuin?

In een nieuwsbrief lees ik over het Tuiny Forest-project. Het IVN wil op zoveel mogelijk plekken in Nederland mini-bosjes plaatsen. Deze bosjes dragen bij aan het verhogen van de biodiversiteit. Zou dat ook in mijn voortuin kunnen, vraag ik me af. Zo groot is mijn voortuin nu ook weer niet. In ons gezin neem ik de tuin voor mijn rekening, maar ik overleg nog wel met mijn partner of hij het ook een leuk idee vindt. Via de website van IVN vind ik de juiste informatie en word ik nog enthousiaster. Ik lees dat een tuiny forest uit vijf inheemse bomen en heesters, en een zakje inheemse zaden voor één- en tweejarige planten bestaat. Die moet je dan dicht bij elkaar planten op zes vierkante meter om het bosje extra snel te laten groeien. Zo krijg je binnen twee jaar een kleine wildernis in je tuin. Deze biedt bescherming aan vogels en geeft voedsel aan nectarslurpers en diertjes kunnen zich er voortplanten. Klinkt mooi en zes vierkante meter tuin, dat moet zeker passen. Je kunt de bomen en struiken immers zo groot laten groeien als jij wilt.

Aan de slag!

Ik plaats een bestelling en even later volgt de online instructie in mijn mailbox. Wanneer moet je wat klaar hebben en hoe pak je het aan? Zo lees ik dat het handig is om vooraf een beplantingsplan te maken. Dan weet je waar wat komt in je tuin. Ik maak een schets en in mijn tuin markeer ik met een touw de plek waar mijn tuiny forest gaat komen. Alle planten binnen die markering verplaats ik of verwijder ik. Mijn ‘wilde’ plannen blijven niet onopgemerkt. Er lopen best veel mensen langs onze voortuin en regelmatig stellen ze vragen. Een dorp blijft een dorp. Ik kan niet nalaten om uit te leggen waarom ik dit doe en waar het goed voor is. Want het is toch heel mooi dat je met je eigen tuin kan bijdragen aan een groenere leefomgeving voor iedereen. 

Nog even geduld…

Ik moet nog even geduld hebben. Mijn pakket zal niet voor november arriveren. Want de boompjes in het pakket kun je het beste planten als ze geen bladeren dragen, in de late herfst/winter dus. Ze zijn dan in rust en hebben een grotere kans om goed aan te slaan. Ik lees in de online instructie dat voordat je moet gaan planten, je de bodem goed voor moet bereiden. De bodem omspitten, dat gaat bij mij vast een klein slagveld worden. Dat is een nadeel als je veel regenwormen in je bodem hebt rondkruipen. En ik lees dat het handig is om bij het omspitten wat compost toe te voegen, zodat er voldoende voedingstoffen beschikbaar zijn.

Pakket bezorgd!

En eindelijk is het zover. Op 12 november levert een bezorger mijn pakket af. In de handleiding lees ik dat het zo snel mogelijk de grond in moet. Dat wordt nog een uitdaging. Het is buiten al donker, te donker om een tuiny forest te planten. Maar de volgende dag moet ik werken, dus dat wordt ook lastig. Je moet iets voor een tuiny forest over hebben. Dus voor dag en dauw zet ik mijn wekker en wacht ik op het eerste daglicht. De meeste tijd ben ik kwijt aan het spitten van een plantgat. Wel een dankbare taak, want daarna gaat het planten vrij eenvoudig. Plant erin, grond weer aanvullen en klaar! De bomen en struiken dek ik vervolgens af met bladeren die ik de afgelopen weken speciaal voor dit doel verzamelde. Als het planten klaar is, kan er worden gezaaid. Daar zal ik voorlopig nog weinig van gaan zien, tenzij het zo warm blijft als de afgelopen tijd. In een uur is de klus geklaard en kan ik aan het werk. En nu wachten maar…

IJverige zangvogels

Naast het minibosje staat een pruim. Daar heb ik vetbollen voor vogels inhangen. Heel erg leuk, al die vogels in je tuin. Halsbandparkieten, kauwen, spreeuwen, zij slopen de vetbollen in korte tijd. Pimpel- en koolmezen, roodborstjes en vinken doen het wat rustiger aan.

Waar ik niet aan heb gedacht, is dat die kleine zangvogels ook regelmatig op de grond de restjes van vetbollen opruimen. Tja, daar liggen nu ook de verse zaden van mijn pakket. Het zou dus zo maar kunnen dat een deel van de planten in het voorjaar niet gaat opkomen. Nou ja, dan hebben we op een andere manier bijgedragen aan de biodiversiteit. We gaan het zien in het voorjaar!

Zelf aan de slag?

Wil je ook aan de slag in je eigen tuin of op het balkon? Dat kan! Er is voor ieder wat wils:

• Houd je van tuinieren, maar heb je alleen een dakterras of balkon tot je beschikking? Ook dan kun je een sier- of moestuintje beginnen! Kijk op de website van Natuur- en Milieuteam Zuid voor tips hoe je een groene oase van je balkon kunt maken!
• Waar 'grijze dingen' als industrie, asfalt en stoeptegels lang stonden voor vooruitgang, weten we nu dat we ook groen nodig hebben om ons leven in balans te houden. Bekijk de tips van Samen Voor Biodiversiteit op Maak grijs groener.
• Natuurlijk tuinieren draait om goed tuinontwerp. Met een slim tuinontwerp heb je minder onderhoud, wordt je tuin een paradijs voor jezelf, insecten en dieren én ben je beter voorbereid op de gevolgen van klimaatverandering. Milieu Centraal geeft tips voor een groene tuin.
• Bekijk ook eens de tuintips van Operatie Steenbreek, een organisatie die zich al sinds 2015 inzet tegen de verharding van particuliere tuinen. 
• Of bekijk de tips van Moesmeisje om jouw leefomgeving te vergroenen.  
• In het boekje: Aan de slag voor insecten van de Vlinderstichting is ook een hoofdstuk gewijd aan aan balkons en tuinen. Bestel het boekje en ga zelf aan de slag voor meer insecten voor jouw tuin of balkon. 

 Tekst en foto's: Miranda Mesman, Atlas leefomgeving