Regulier hooikoortsseizoen voorbij; Hitte echter gunstig voor alsemambrosia
De Natuurkalender, Wageningen University, Wageningen University & ResearchDe afgelopen weken veroorzaakte vooral bijvoet hooikoortsklachten, maar de pollenconcentratie is inmiddels sterk afgenomen. Door de extreme warmte eind juli kwamen de planten snel tot ontwikkeling. De bloei piekte daardoor vroeg met als voordeel dat de planten eerder uitgebloeid zijn. Momenteel bloeit ook nog een enkele grassoort, waardoor nog kans is op lokale hooikoortsklachten. Het aantal graspollen in de lucht is echter al dusdanig laag dat relatief weinig mensen meer klachten ondervinden. We bereiken dus het einde van het reguliere hooikoortsseizoen.
Hooikoortsplant alsemambrosia profiteert van huidige hitte
Een hooikoortsplant die deze dagen pas in bloei komt is alsemambrosia. Een plant op een goede standplaats is in staat om tot 1,6 miljard pollen te produceren. Dit pollen is zeer sterk allergeen. Zelfs bij een concentratie van enkele pollen per kubieke meter lucht kan een persoon dat gevoelig is voor ambrosia al klachten ontwikkelen. De pollenconcentratie van alsemambrosia bleef de afgelopen jaren in Nederland vrijwel altijd heel laag.
De groeisnelheid van alsemambrosia is het hoogst als de daglengte korter is dan 14 uur. Dat is vanaf nu. Daarbij komt dat de groeisnelheid het hoogst is bij een temperatuur van 31,7 graden Celsius. Tot en met woensdag loopt de temperatuur in het zuidoosten dagelijks op naar circa 32 graden. Het zeer warme en zonnige weer van deze dagen zal de bloei van de ambrosia dus bevorderen.
Ongunstig: aanvoer van pollen en smog
Het alsemambrosiapollen is licht en kan honderden kilometers door de lucht afleggen. Komende dagen kunnen de pollen worden meegevoerd in de warme lucht die afkomstig is uit Zuid-Europa. Komende dagen zal bij weinig wind en hoge temperaturen veel ozon gevormd worden. Bij een combinatie van pollen en een hoge ozonconcentratie kunnen bij hooikoortspatiënten en mensen met chronische long- en/of hart- en vaatziekten acute gezondheidsklachten ontstaan of bestaande klachten verergeren. In onderstaande video opgenomen door de Universiteit van Nederland wordt uitgelegd hoe klimaatverandering en luchtvervuiling invloed kan hebben op de hooikoortssituatie.
Invloed van klimaatverandering op hooikoorts (Bron: Universiteit van Nederland)
Volgens de pollenplanner van Wageningen University bloeit de ambrosia tot 11 september. Begin september wordt het volgens de weersverwachting van Weeronline wel wisselvalliger, waardoor buien de lucht kunnen reinigen.
Klimaatverandering en introductie van zaden
Door het opwarmende klimaat zullen de condities voor de ambrosia in Nederland steeds gunstiger worden. De belangrijkste bloeiperiode van de ambrosia, van 21 augustus tot en met 10 september, is sinds het begin van de vorige eeuw 1,3 graden opgewarmd. Hoge temperaturen laat in het seizoen vergroten de kans dat de planten tot zaadzetting komen. Een enkele plant kan 3000 tot 4000 zaden produceren dat 40 jaar kiemkrachtig blijft. Het aantal plaatsen waar ambrosia voorkomt neemt al jaren toe.
Vorig jaar werden bijna zeventig procent meer waarnemingen gedaan van Alsemambrosia in het openbaar dan in voorgaande jaren. Ambrosia wordt echter ook veel aangetroffen in tuinen. Vooral op plaatsen waar vogels gevoerd zijn met vogelzaad. Vogelvoer is soms vervuild met ambrosiazaad. Ook in bermen, op bouwterreinen en op akkers kan alsemambrosia voorkomen.
Help mee
Om deze hooikoortsplant onder controle te houden en hooikoortsklachten in het najaar te verminderen, is actie nodig! Iedereen kan meehelpen door:
- waarnemingen direct te melden via digitale platformen zoals de speciale smartphone-app: snApp de exoot, via de NOVA-app of via Waarneming.nl (hulp nodig bij de herkenning? Bekijk de video en folder);
- planten te (laten) verwijderen op gemeentegrond (pdf: 751 KB);
- planten te verwijderen uit eigen tuin (pdf: 700 KB).
Zie Ambrosiavrij.nu voor meer informatie.
Tekst: Jaco van Wezel, Weeronline & Arnold van Vliet, Wageningen University
Foto’s: Arnold van Vliet