Weten wat boeren beweegt om natuurinclusieve landbouw effectiever te kunnen stimuleren

Onderzoekers van Wageningen Research gingen in gesprek met melkveehouders in Eemland en akkerbouwers in Flevoland.

Bij afwegingen over natuurinclusieve landbouw spelen veel dingen mee. Het boerenbedrijf is complex, en geen boer is hetzelfde. Motivatie is het allerbelangrijkste. Maar als een boer natuurinclusiever wil worden, wil dat nog niet zeggen dat hij of zij verwacht dat ook te kunnen. Bedrijfseconomische overwegingen en onzekerheden over risico’s spelen een rol, met name op de langere termijn. Boeren hebben een bepaald bedrijfssysteem opgebouwd waarin natuurinclusieve maatregelen tot op zekere hoogte zijn in te passen. Maar op een gegeven moment past het niet meer: dan is het nodig om het bedrijfssysteem aan te passen. Huidige subsidieregelingen voor agrarisch natuurbeheer zijn daar niet op berekend.

Het willen en het kunnen van boeren worden beïnvloed door de omgeving: door het beroep dat op hen wordt gedaan in de vorm van marktvraag, publieke opinie, advies, regels of subsidie, en door de ruimte die hen gegund wordt binnen de regelgeving en de culturele normen van de boerengemeenschap. Voor een serieuze beweging richting natuurinclusieve landbouw zijn de boeren het erover eens dat er geld bij moet. Liever nog dan een subsidieregeling voor natuurinclusieve landbouw zien ze een waardering via de marktprijs. Ook los van geld vragen ze erkenning en waardering voor hun inspanningen voor de natuur. Daarnaast zou het de boeren helpen als goedkope grond beschikbaar komt: hoge grondkosten dwingen hen om hoge producties na te streven.

Het onderzoek levert veel aanknopingspunten op voor boerenorganisaties, erfbetreders, ketenpartijen, banken, maatschappelijke organisaties, overheden en terreinbeherende organisaties om boeren te stimuleren om natuurinclusieve keuzes te maken. Voor een transitie richting natuurinclusieve landbouw is het niet alleen nodig dat boeren gaan bewegen, maar ook hun omgeving.

Meer informatie

• Brochure Boeren in beweging (pdf; 10,6 MB)

Tekst en foto: Judith Westerink, Wageningen Environmental Research