Agrarisch natuur- en landschapsbeheer als verbinding tussen boer en natuur
BoerenNatuurVanaf vandaag zal BoerenNatuur, in samenwerking met Nature Today, regelmatig berichten delen over de manieren waarop boeren bijdragen aan het versterken van de kwaliteit van de natuur en het landschap in het agrarisch gebied.
Natuurinclusieve landbouw
Natuurinclusieve landbouw integreert maatregelen ten behoeve van biodiversiteit, klimaatadaptatie en water- en bodembeheer in de dagelijkse bedrijfsvoering. Dit biedt oplossingen voor urgente maatschappelijke uitdagingen, zoals het stikstofprobleem, klimaatverandering en het verbeteren van de waterkwaliteit.
Kruidenrijk grasland heeft bijvoorbeeld minder last van droogte, bloeiende akkerranden zorgen voor meer insecten en daardoor voor natuurlijke plaagbestrijding en meer bestuivers voor de gewassen, het gebruik van ruige mest heeft een positief effect op het bodemleven, en ecologisch beheerde sloten en slootranden bieden een thuis voor diverse dier- en plantensoorten en dragen bij aan het verbeteren van de waterkwaliteit. BoerenNatuur zet zich actief in om deze natuurinclusieve praktijken te stimuleren en verder uit te breiden.
Agrarisch Natuur- en Landschapsbeheer
Een belangrijk instrument voor natuurinclusieve landbouw is de subsidieregeling voor het Agrarisch Natuur- en Landschapsbeheer (ANLb). Sinds 2016 nemen steeds meer boeren hier aan deel via veertig regionale agrarische collectieven die zijn verenigd in koepelorganisatie BoerenNatuur. Deze collectieven zijn onafhankelijk gecertificeerd om het ANLb uit te voeren en bieden beheerpakketten met natuurvriendelijke maatregelen aan die deelnemers kunnen uitvoeren, passend bij de specifieke opgaven in een gebied.
Deze pakketten zijn in samenwerking met de collectieven en wetenschappelijke en beleidsexperts opgesteld. Boeren kunnen kiezen uit pakketten voor grasland- en akkerbeheer ten behoeve van weide- en akkervogels en dooradering (landschapselementen). Andere pakketten zijn erop gericht om bepaalde activiteiten natuurvriendelijker uit te voeren, zoals waterpeilbeheer en sloten schonen.
Binnen elk collectief wordt in overleg met boeren bepaald welke beheerpakketten waar het meeste impact hebben. De afspraken hierover worden vastgelegd in beheercontracten. De collectieven waarborgen bovendien de samenhang in het beheer op gebiedsniveau en ondersteunen boeren bij de transitie naar natuurinclusieve landbouw.
Als koepelorganisatie fungeert BoerenNatuur als intermediair tussen de overheid en de collectieven, en ook als aanspreekpunt voor andere partijen, zoals terreinbeherende organisaties, milieu- en natuurorganisaties en andere belanghebbenden.
Groen boeren moet gaan lonen
Boeren nemen op vrijwillige basis deel aan het ANLb en profiteren daarbij van de collectieve kennisuitwisseling. Dit verhoogt de effectiviteit van het agrarisch natuur- en landschapsbeheer. Aangezien boeren een cruciale rol vervullen in het beheer van het landelijk gebied, horen zij een eerlijke beloning te ontvangen voor de waardevolle diensten die zij leveren aan de maatschappij.
Wat BoerenNatuur en de collectieven betreft, moet het voor iedere boer mogelijk worden om een boterham te verdienen met natuurinclusieve landbouw. Oftewel: groen boeren moet gaan lonen!
Lerend beheren
Een essentieel onderdeel van het agrarisch natuur- en landschapsbeheer is monitoring en lerend beheren. Collectieven volgen de resultaten van het uitgevoerde beheer en gebruiken de inzichten die daaruit voortkomen om het beheer te optimaliseren. Door continu te evalueren en van elkaar te leren, wordt gewerkt aan een steeds effectiever beheer.
BoerenNatuur blijft zich actief inzetten voor een toekomst waarin boeren en natuur hand in hand elkaar versterken.
Meer informatie
Tekst: Pieter Verbeek, BoerenNatuur
Foto's: Piet Munsterman, Saxifraga (leadfoto: scholeksters tussen de koeien in een weiland); Annemieke Dunnink, BoerenNatuur