Vlinders binnen? Zet ze naar buiten!

Zolang er geen forse nachtvorst is, zal een aantal vlinders nog te zien zijn, zoals de koolwitjes en de kleine vuurvlinder. Deze overwinteren echter niet als vlinder en zullen binnenkort verdwenen zijn. Ook zijn trekvlinders als atalanta en distelvlinder nog te zien. Distelvlinders trekken zeker nog weg naar het zuiden. Dat geldt ook voor een deel van de atalanta’s, maar die blijven ook steeds vaker hier in ons land. De laatste twintig jaar zien we steeds meer atalanta’s die hier blijven in de winter en als het een zachte kwakkelwinter is zullen veel het ook overleven. Een winterslaap hebben ze niet, dus een echte ‘ouderwetse’, koude winter is dodelijk. De vier andere dagvlinders die hier in de winter zijn, hebben wel een winterslaap. Deze gaan in rust, zetten hun spijsvertering op een zeer laag niveau, halen vocht uit hun lichaam en maken antivries aan, vergelijkbaar met wat wij in onze auto’s gebruiken. Kou is voor de overwinteraars dus geen probleem, daar hebben ze zich tegen gewapend.

Citroenvlinders en gehakkelde aurelia’s gaan in winterslaap in struiken en houtstapels. Coniferen, klimop en andere groenblijvende struiken worden gebruikt om in weg te kruipen en in winterslaap te gaan. Door hun kleur vallen ze daar helemaal weg in de achtergrond. Ik heb deze vlinders beide wel in zo’n struik weg zien kruipen, maar noch de citroenvlinder, noch de gehakkelde aurelia kon ik vervolgens nog terugvinden. Dat is natuurlijk ook precies de bedoeling, want ze moeten daar misschien wel maanden blijven hangen en willen dan niet opvallen en door hongerige vogels worden opgepeuzeld. Dagpauwoog en kleine vos kruipen ook wel in houtstapels en in holle bomen, maar deze worden ook heel regelmatig in schuurtjes en binnenshuis aangetroffen. In september zoeken deze vlinders een donker en koel plekje, daar willen ze de winter doorbrengen. Probleem is dat deze plekjes nu vaak worden verwarmd en dus niet meer koel zijn. Dat betekent dat de winterslaap wordt verstoord en de vlinders energie verbruiken en slijten. Dat houden ze niet lang vol en veel zullen doodgaan.

Het beste dat je met die vlinders kunt doen is ze in de kou zetten. Je kunt ze goed pakken door het V-teken te maken met je wijs- en middelvinger en de vleugels daartussen te nemen. Vervolgens zet je de vlinder in een schuurtje of op een andere beschutte, koude plek. Ook die vlinderkastjes met van die spleten erin zijn goed om vlinders in weg te zetten. Koud hebben ze kans de winter goed te overleven.

Tekst en foto’s: Kars Veling, De Vlinderstichting