Overleeft de atalanta deze vorstperiode?

De meeste vlinders brengen de winter door als eitje, rups of pop. Deze stadia zijn helemaal voorbereid op kou en zullen zich pas verder gaan ontwikkelen als de temperaturen weer flink omhoog gaan. Zij zullen de kou dus gewoon overleven. Datzelfde geldt waarschijnlijk voor de vier soorten die nu als vlinder in winterslaap zijn: dagpauwoog, kleine vos, gehakkelde aurelia en citroenvlinder. Deze zitten in rust en hebben hun metabolisme en spijsvertering, op een heel laag niveau gezet. Bovendien hebben ze veel vocht uit hun lichaam gehaald en een soort antivries aangemaakt, vergelijkbaar met wat wij in onze auto’s gebruiken. Ook zij zijn prima voorbereid op de kou: tien graden vorst is geen enkel probleem en ook lagere temperaturen zullen ze vast overleven. Ze wachten zo in diepe rust op het voorjaar en zullen pas actief worden op zonnige dagen waarop het tien graden of meer is.

Ook de atalanta is nu als vlinder aanwezig, maar deze zou het wel eens moeilijk kunnen krijgen. Atalanta’s waren altijd trekvlinders die ieder najaar naar zuidelijker streken vlogen en in het voorjaar, eind april en begin mei, weer onze kant op kwamen. Zo omzeilden ze de koude periode hier. Maar door klimaatverandering zien we de laatste tijd dat steeds meer atalanta’s niet weg gaan in het najaar, maar hier blijven. Dat is een risico, want atalanta’s houden geen winterslaap. Ze zitten gewoon in rust bij lagere temperaturen, maar hun lijf is niet voorbereid op zware vorst zoals de vlinderoverwinteraars. Het zijn sterke vlinders en ze kunnen best wat hebben, maar of ze een langere periode met echt lage temperaturen aankunnen is maar de vraag. We zijn erg benieuwd hoeveel atalanta’s er na deze koude periode gemeld zullen worden op Waarneming en Telmee.

Tekst en foto’s: Kars Veling, De Vlinderstichting