Bevroren Boerenwormkruid

Slappeling Biggenkruid, superheld Madeliefje

FLORON
7-FEB-2021 - Vorst en kou: wat doet dat met planten? Januari en februari zijn de koudste maanden van het jaar met flink wat vorstdagen. Bloeiende planten vind je nu nog weinig. Bij FLORON zochten we uit hoe het aantal planten dat in wegbermen bloeide, langzaam kleiner werd sinds half november. Dat levert verrassende verschillen tussen plantensoorten op.

Tussen 16 november 2020 en 22 januari 2021 telde FLORON-stagiair Atze Hendriks wekelijks bloeiende planten rond Warnsveld en Zutphen. Langs 24 routes van 250 meter in stad, natuur en platteland noteerde hij het aantal exemplaren van bloeiende planten, zoals Paardenbloem en Duizendblad. Op die manier kregen we een goed beeld van wat de winter doet met bloemen.

Top-10 bloeiende planten aan het begin en einde van de winter in de omgeving van Zutphen. Gewone steenraket is een algemene laatbloeier in de IJsseluiterwaarden

In de top 3 was een wisseling van de meest gevonden bloeiende planten te zien. Half november waren Canadese fijnstraal, Duizendblad en Madeliefje de meest gevonden soorten. In januari nam Paarse dovenetel de plek in de top 3 van Duizendblad in.

Aantal bloeiende planten van drie winterbloeiers in de omgeving van Zutphen

Vorstgevoeligheid is een bekend probleem bij veel plantensoorten. Zo nam ‘superheld’ Madeliefje een klein beetje af na de eerste vorstdagen rond 1 december, maar bloeit ook nu nog dapper door. Gewoon biggenkruid is een taai plantje met gele bloemen dat op heidevelden hete zomers moeiteloos doorstaat. Maar het blijkt een slappeling in koude dagen. Kort na de eerste vorstdag was er al geen enkel exemplaar meer bloeiend te vinden. De meeste stengels waren omgevallen en de bloemknoppen waren zwart en papperig geworden. Duizendblad hield het wat langer vol, maar verdween in het nieuwe jaar ook vrijwel geheel uit de bermen.

Het aantal planten per 250 meter berm of grasland nam langzaam af tijdens de wintermaanden

Hoeveel planten staan er begin februari nog te bloeien in de berm? Uit de tellingen blijkt dat je gemiddeld tien meter door een grasland of berm moet lopen om de volgende bloeiende plant tegen te komen. Eind november was dat nog elke anderhalve meter.

In de komende maanden wordt het langzaam weer warmer. De eerste sneeuwklokjes zijn al gezien en wegbermen komen vanaf half april weer in volle bloei. Voor die tijd kun je hier en daar al voorjaarsbloeiers zoals Klein en Groot hoefblad zien bloeien.

FLORON wil deze tellingen bij Warnsveld en Zutphen graag voortzetten als stage voor een MBO-student met enige kennis over de herkenning van wilde planten. Meer informatie vind je op de stagepagina van FLORON.

Eén van de onderzochte trajecten langs de IJssel

Tekst: Laurens Sparrius en Atze Hendriks, FLORON
Beeld: Atze Hendriks, FLORON-stagiair, Helicon (leadfoto: boerenwormkruid)