Grote grazers geven zelf aan dat het goed met ze gaat

Hoe werkt het?

In de periode oktober tot en met april scoort de beheerder regelmatig de conditie van de dieren. Hierbij wordt gebruik gemaakt van een vast systeem waarbij de dieren een score van 1 tot en met 5 kunnen krijgen. Een 3 staat voor een gemiddelde goede conditie. Een 1 daarentegen betekent dat een dier zwaar vermagerd is en er moet worden ingegrepen, en aan het andere einde van het spectrum een score 5 betekent zwaar obesitas. Ja dit komt ook bij dieren voor! Beide scores, 1 en 5, zijn zeer ongezond. Daar tussenin vallen condities 2, iets vermagerd, maar niet zorgelijk, en conditie 4, iets overgewicht.

Normaal gesproken kunnen de dieren zich in de zomer rond eten, er is immers een overdaad aan voedsel beschikbaar. De meeste dieren gaan dan met een score 3 tot 4 de winter in. Het vet dat ze dan hebben opgebouwd is een reserve voor de wintermaanden, aan het eind van de winter zit de score gemiddeld tussen 2 en 3.

Uiteraard kijkt de beheerder ook naar het moment van het jaar. Hebben veel dieren al een score 2 in december, dan lopen er te veel dieren in een gebied en is de kans groot dat er later in de winter moet worden bijgevoerd. Andersom, hebben veel dieren begin maart nog een conditie 4, dan kan het gebied meer dieren aan.

Aantal dieren aanpassen aan het gebied

Door jaar in jaar uit zo naar de conditie van de dieren te kijken, leert de beheerder uiteindelijk de juiste balans te vinden tussen het aantal dieren en wat een natuurgebied aankan. Ieder jaar wordt het aantal dieren hier vervolgens op afgestemd. Meestal worden de kuddes in het najaar voor hun jaarlijkse check-up ingevangen en wordt het aantal dieren teruggebracht tot het gewenste aantal, om zo de balans te bewaken.

Wat is winter?

Wij mensen spreken van een zachte of strenge winter afhankelijk van de duur van een goede periode van vorst of sneeuw. Voor de grote grazers is dit echter helemaal niet zo belangrijk. Allemaal hebben ze een goede, isolerende wintervacht en koude temperaturen van bijvoorbeeld -10 graden kunnen ze goed hebben. Wat voor hen veel belangrijker is, is wanneer het gras stopt met groeien en wanneer het weer begint te groeien. Dit is afhankelijk van de temperatuur, gras begint te groeien als de temperatuur overdag regelmatig weer boven de +10 graden uitkomt. Het ene jaar gebeurt dat al half maart, het andere jaar pas begin of half april. Voor de dieren kan het dit jaar dus nog steeds een strenge of een zachte winter worden.

Tekst: Roeland Vermeulen, FREE Nature
Foto's: Roeland Vermeulen, FREE Nature; Tanja de Bode, FREE Nature