Laat vlinders in de kou staan!

Er zijn van oudsher vier dagvlinders die als vlinder hier de winter doorbrengen. Ze zoeken daarvoor een rustig plekje en gaan in winterslaap. Dat wil zeggen dat ze vocht uit hun lichaam halen, hun spijsvertering op een heel laag niveau zetten en een soort van antivries aanmaken, vergelijkbaar met dat wat wij in onze auto’s gebruiken. Deze vlinders kunnen zo uitstekend tegen de kou en 15 of 20 graden vorst kunnen ze prima hebben. Citroenvlinder en gehakkelde aurelia zoeken voor de winter beschutte plekjes in groenblijvende struiken zoals klimop of conifeer en kruipen daarin weg. De andere twee, dagpauwoog en kleine vos, zoeken daarvoor ook wel holle bomen, schuurtjes en garages en deze komen ook gewoon bij ons in huis. In september en oktober kun je ze al vinden op donkere koele plekjes zoals op zolder.

Die plekken waren inderdaad lekker koel, maar dat verandert als het buiten kouder wordt, want dan gaat bij ons de verwarming aan en die eerst zo lekker koele plekken worden warm. Dat betekent dat de vlinders uit hun winterslaap komen. Ze breken de antivries af, nemen weer vocht op en brengen hun spijsvertering weer in orde. Dat kost enorm veel energie en ze kunnen daar op zolder niet bijtanken, dus voor veel vlinders is dat funest. Deze vlinders moeten koud worden weggezet. Je kunt ze in een onverwarmde ruimte zetten, bijvoorbeeld in een kistje met een doek erover zodat het donker en koel is. Ook kun je ze in de schuur of garage kwijt, als die niet worden verwarmd tenminste en als er niet al te veel spinnenwebben hangen.

Ook de vlinderkastjes met van die verticale spleten, die veel worden verkocht bij tuincentra, zijn een goede plek om deze vlinders in weg te zetten. Als deze kast met de voorzijde naar het oosten of noorden hangt is dat een uitstekende en veilige plek voor de vlinders. Het verplaatsen van de vlinders moet voorzichtig gebeuren, want u heeft allemaal wel eens gewoon een vlinder vastgepakt en daarmee al de schubben op uw vingers gekregen. Dat is natuurlijk niet de bedoeling. De beste manier is om de vlinders op te pakken tussen wijs- en middelvinger. U houdt de vingers in het V-teken en pakt de vleugels ertussen. Kracht zetten kan zo niet, maar u heeft hem wel stevig vast. Vervolgens zet u in de schuur of in het kastje de vlinder met de poten tegen de wand en hij zal zich daar vasthouden en zo mogelijk prima de winter doorkomen.

Tekst en foto’s: Kars Veling, De Vlinderstichting