In elke tuin een egel op de camera?

Wreed genoeg is de verspreiding van de egel in Nederland vooral bekend op basis van verkeersslachtoffers. Per jaar worden mogelijk tussen de 100.000 en 300.000 egels dood gereden in het verkeer (Zie het verslag van Bergers & Nieuwhuizen, 1999). Gelukkig zijn er ook andere manieren om egels te inventariseren. Bijvoorbeeld met behulp van cameravallen.

Cameravallen zijn zogenaamde ‘fotovallen’ die ’s nachts en overdag foto’s maken van dieren die voorbij een bewegingssensor lopen, ongeacht de mate van schuwheid en het tijdstip van activiteit. Een cameraval werkt op batterijen en kan op een vaste locatie worden achtergelaten, waarna de gemaakte foto’s worden gearchiveerd op een geheugenkaart. Door de ontwikkeling van de cameraval is letterlijk een hele nieuwe wereld bloot gelegd en zijn al tal van spannende ontdekkingen gedaan. Zo is eerder dit jaar de goudjakhals, als nieuwe soort voor Nederland, ook voor het eerst vastgelegd met een cameraval.

In de gemeente Wageningen zijn in mei en juni in recordtempo meer dan 40 tuinen geïnventariseerd op het voorkomen van dieren met behulp van een cameraval. De egel was een belangrijke doelsoort en de betrokken onderzoekers van de Wageningen Universiteit waren heel benieuwd naar de verspreiding van de egel in de gemeente. Na analyse van vele duizenden foto’s bleek dat de egel in 75% van de tuinen ook daadwerkelijk is waargenomen. Een vergelijking met de verspreiding van de egel op basis van data uit de NDFF (Nationale Databank Flora en Fauna), laat zien dat de egel in Wageningen regelmatig als verkeersslachtoffer wordt gemeld en ook veel wordt gezien in de groene nieuwbouwwijken aan de noordkant.

De cameravallen hebben de egel geregistreerd in tuinen door heel Wageningen en opvallend genoeg ook in de dicht bebouwde binnenstad. Aan de rode driehoekjes is te zien dat er wel degelijk tuinen zijn zonder egels in de binnenstad, maar desondanks weet de egel toch voldoende geschikte tuinen te vinden. Het voorkomen in de uiterwaarden langs de Nederrijn is ook opvallend, omdat andere waarnemingen van de egel uit uiterwaarden veelal ontbreken. Het is echter wel te hopen dat de aanwezige egels konden zwemmen, inmiddels staat het water zo hoog dat de uiterwaarden vrijwel volledig zijn ondergelopen.

Het cameravallenproject in de Gemeente Wageningen laat zien dat in korte tijd veel waarnemingen van allerlei dieren kunnen worden verzameld met behulp van cameravallen. In verschillende gemeentes in Nederland, waaronder Amersfoort, Deventer en Nijmegen, lopen momenteel projecten met cameravallen in tuinen en ook de tuintelling zal binnenkort de mogelijkheid gaan bieden om cameraval-waarnemingen door te geven. Woon je in Amersfoort, Deventer of Nijmegen of wil je zelf een cameraval-project starten? Meld je dan hier aan. Of neem eens een kijkje op deze facebookpagina.

De Zoogdiervereniging werkt op het gebied van cameravallen nauw samen met de Wageningen Universiteit, Natuurpunt en Silvavir.

Tekst: Maurice La Haye, Zoogdiervereniging.
Foto's: Theresia Voors; NDFF / Zoogdiervereniging