Boomblauwtje klimop - primair

‘Zonder rupsen geen vlinders’: zet meer inheemse planten in je tuin

De Vlinderstichting
20-JAN-2025 - Veel mensen houden van vlinders in hun tuin. Ze worden blij van die kleurige vliegers en richten ook vaak hun tuin in om er zoveel mogelijk vlinders naartoe te lokken. Regelmatig gebruiken ze vooral nectarplanten, soms zelfs uitheemse. Die zijn leuk voor vlinders om nectar uit te halen, maar vlinders kunnen zich er niet op voortplanten.

Het oranjetipje heeft onder andere pinksterbloem als waardplantVlinders hebben bloeiende planten nodig, want de nectar die ze daaruit drinken is de brandstof waarmee ze kunnen vliegen. Als vlinders zich willen voortplanten, dan moeten ze veel kunnen vliegen. Mannetjes vliegen kilometers per dag op zoek naar vrouwtjes om mee te paren en vrouwtjes vliegen veel om waardplanten te vinden om hun eitjes op af te zetten. Het is dus zeker goed om in je tuin bloeiende planten te hebben. Als je daarbij kiest voor inheemse soorten dan heb je een kans dat deze, naast nectarplant, ook waardplant zijn.

Nectarplanten voor vlinders

Vlinders zijn niet zo vreselijk kieskeurig als het gaat om nectarplanten. Ze kunnen uit honderden soorten planten nectar halen en kiezen op elk moment de meest geschikte uit de aanwezige planten. Als er alleen boterbloem is zie je daaruit drinken, maar zodra er pinksterbloem in bloei komt gaan ze daarheen.

Grote brandnetel wordt gebruikt door de rupsen van (v.l.n.r.) atalanta, dagpauwoog, gehakkelde aurelia, kleine vos en landkaartje

Waardplanten voor rupsen

Rupsen zijn veel verwender en hebben vaak maar één plantensoort, of een aantal soorten uit een plantenfamilie, waarop ze kunnen overleven. Voor onze vlinders geldt natuurlijk dat ze gespecialiseerd zijn op inheemse planten, dus planten die hier thuishoren en al eeuwenlang aanwezig zijn.

Richt je tuin in voor vlinders én rupsen

Als je in de inrichting van je tuin rekening houdt met dit gegeven, kan je tuin meer worden dan alleen een 'kroeg', waar vlinders wat komen drinken en weer vertrekken. Dan kan je tuin een thuis worden waar vlinders lang kunnen verblijven en zich ook kunnen voortplanten. Voor de citroenvlinder is vuilboom of sporkehout waardplant. De rupsen kunnen hierop overleven. Hun tweede waardplant is wegedoorn, een familielid van de vuilboom die vooral in de duinen voorkomt. Op andere planten kunnen ze niet leven. Heb je dus vuilboom in je tuin staan ,dan kun je daar ook rupsen op zien en misschien zelfs de poppen zien hangen. De vlinder die uit die pop komt is dus echt in jou tuin ‘opgegroeid’, het is ‘jouw’ vlinder.

Een favoriete waardplant voor de rupsen van het icarusblauwtje is gewone rolklaver

Vuilboom als waardplant van het boomblauwtje en de citroenvlinder

Het boomblauwtje heeft in het voorjaar ook de vuilboom als waardplant. De rupsen van de nazomergeneratie zitten vooral op de klimop. Pinksterbloem is een waardplant voor het oranjetipje, waarvan de rupsen trouwens ook op look zonder look, damastbloem en judaspenning kunnen overleven. Brandnetel is de waardplant van de rupsen van de dagpauwoog, de kleine vos, het landkaartje, de gehakkelde aurelia en de atalanta. Dat is dus een hele waardevolle waardplant.

In een initiatief van de provincie Overijssel hebben ze maar liefst 8500 inheemse waardplanten uitgedeeld. Daar zullen de vlinders zeker van profiteren. Zet zelf ook inheemse planten in je tuin en de kans wordt groter dat vlinders niet alleen even bij je langskomen, maar zicht echt thuisvoelen in je tuin.

Tekst: Kars Veling, De Vlinderstichting
Foto's: Kars Veling, De Vlinderstichting; BCE