Witte kwikstaarten maken nest in cabine van vrachtwagen
Sovon Vogelonderzoek NederlandAl meer dan honderd jaar kijken (amateur)onderzoekers in nesten van vogels om de broedresultaten bij te houden. Dat levert belangrijke gegevens op, waarmee de ontwikkelingen van populaties voor een deel verklaard kunnen worden. De werkgroep NESTKAST zet ieder jaar de resultaten van vogels die in nestkasten broeden op een rij in een jaarverslag (pdf: 5 MB). Het bevat niet alleen interessante overzichten, maar ook interessante verhalen over nestvondsten. Zoals het verhaal van de vijftienjarige Jurre uit Raalte.
Verslag
"Ik ben Jurre, 15 jaar en ik woon in Raalte. Ik controleer sinds vorig jaar nestkasten. Ik ben altijd al geïnteresseerd geweest in de natuur, en dus ook in vogels. Ik heb in de afgelopen twee jaar heel erg veel geleerd over vogels en hier wil ik Gerard Broekgerrits (HOV Raalte) heel erg voor bedanken. Ik controleer inmiddels 41 nestkasten en dit doe ik elke 14 dagen met veel plezier."
Kwikstaarten in een vrachtwagen
"Mijn vader heeft een oude vrachtwagen op zijn erf staan, die hij een enkele keer gebruikt. Op een gegeven moment zag ik steeds witte kwikstaarten in de buurt van de vrachtwagen. Op gepaste afstand heb ik een tijd zitten kijken en zag ik dat een witte kwikstaart onder de cabine van de vrachtwagen ging. Dit was op 14 april 2024. Ik ging van de buitenkant kijken en zag allemaal takjes uit de cabine steken. Uit nieuwsgierigheid maakte ik de cabine open en zag ik een volledig nest van de witte kwikstaarten, met vier eieren. Maar mijn vader had de volgende dag een uur de vrachtwagen nodig om zeugen over te laden. Dus was het heel spannend of het nest niet verstoord zou worden. Na gebruik heeft mijn vader de vrachtwagen weer op precies dezelfde plek neergezet, in de hoop dat de witte kwikstaart weer op het nest zou gaan zitten."
"In overleg met Gerard Broekgerrits (HOV Raalte) heb ik besloten op 1 mei 2024 het nest weer te controleren, 17 dagen na de eerste controle dus. Want dan zouden de jongen zeker uitgekomen moeten zijn. Na lang wachten was het eindelijk zover en deed ik de cabine klep open. De witte kwikstaart vloog van het nest af en daar lagen vijf net geboren jonge kwikstaarten en nog een ei. Na negen dagen, op 10 mei, deed ik weer een controle. En daar zaten vijf gezonde jongen in het nest, die goed gegroeid waren. Alle jongen zijn uitgevlogen. Ik ben blij dat het broedsel gelukt is en hoop dat de jongen grote, sterke, maar ook mooie witte kwikstaarten mogen worden."
Een tweede legsel
"Op 29 mei deed ik nog een controle om te kijken of er wellicht nog een tweede broedsel was. Ik zag dat het nest weer helemaal mooi rond gemaakt was en hoopte natuurlijk op een tweede legsel. Op 31 mei had mijn vader zijn vrachtwagen weer nodig. Voordat hij de wagen gebruikte, deed hij uit nieuwsgierigheid de cabine nog eens open en trof daar één ei aan. Ik was natuurlijk superblij en kon niet wachten tot ik weer een controle ging doen. Dat deed ik op 9 juni 2024. Toen ik de cabine opendeed vloog de witte kwikstaart van het nest af en zag ik weer vijf eitjes. Dit is natuurlijk top! Ondanks dat mijn vader de vrachtwagen gebruikte verstoorde dat de witte kwikstaart niet en bleef ze gewoon doorbroeden."
"Op 17 juni deed ik weer een controle en zag ik vijf jonge kwikstaarten die gezond in het nest zaten. De moeder was aanwezig en vloog van het nest af toen ik de cabine opendeed. Op 26 juni deed ik weer een controle. Toen ik de cabine opendeed zag ik vijf mooie gezonde jongen zitten, die uiteindelijk allemaal uitvlogen."
Naschrift
Witte kwikstaarten zijn wijdverspreide broedvogels, die de breedste habitatkeus hebben van alle Nederlandse broedvogels. Je kunt ze dus op allerlei plekken treffen. In agrarisch gebied broeden ze vaak in schuren of onder bruggetjes. Maar dus ook weleens op verrassende plekken, zoals in het verslag van Jurre te lezen is.
De populatie witte kwikstaarten in ons land is stabiel, zo blijkt uit broedvogeltellingen onder coördinatie van Sovon. De meeste witte kwikstaarten leggen in de tweede helft van april eieren. Doorgaans gaat het om vijf of zes eieren in een nest, die door het vrouwtje worden bebroed. Veel paartjes hebben twee legsels per voorjaar. Ondanks dat de witte kwikstaart een talrijke broedvogel is, worden er weinig nesten gevolgd, zo blijkt uit de gegevens van het Meetnet Nestkaarten. Op jaarbasis gaat het om ongeveer tien tot twintig legsels. Het verslag van Jurre moedigt hopelijk meer vogelaars aan om nesten van deze soort te onderzoeken.
Met dank aan Leo Ballering van NESTKAST.