Pinksterbloem

Natuurjournaal 18 april 2025

Nature Today
18-APR-2025 - Pinksterbloemen en oranjetipjes: een onafscheidelijk duo.

Pinksterbloemen bloeien rond Pasen. Een mogelijke verklaring voor de naam is dat de bloei gelijk valt met het moment dat de pinken (jonge koeien) de wei in gaan. Vroeger werd de pinksterbloem gebruikt tegen 'voorjaarsmoeheid', er zit namelijk veel vitamine C in de plant. Pinksterbloemen zijn echte graslandplanten. Ze worden maximaal vijftig centimeter hoog en de bloemen staan in een tros, de typische bloeiwijze voor plantensoorten uit de kruisbloemenfamilie. Een vochtig grasland vol pinksterbloemen is een herkenbaar beeld in het vroege voorjaar. Op veel plekken kun je dat nu nog zien, maar door veranderend landgebruik en hoge stikstofdepositie verdwijnt de pinksterbloem op steeds meer plekken.

Oranjetipje op een pinksterbloem

Oranjetipjes zijn echte voorjaarsbodes en vliegen altijd rond Koningsdag. Dan staan namelijk pinksterbloemen en look-zonder-look in bloei, hun belangrijkste waardplanten (de planten waar de rups van eet). De rupsen zijn erg kieskeurig, maar moeder oranjetipje weet dat en legt haar eitjes direct op de voedselplant. De jonge rupsjes hoeven dus niet ver te lopen en kunnen direct gaan eten. Over een tijdje zijn de pinksterbloemen uitgebloeid en zijn de rupsen volgroeid. Eind mei of begin juni zullen ze verpoppen. Toch zijn er in de zomer geen nieuwe oranjetipjes. De pop blijft in rust en de vlinders komen pas volgend voorjaar naar buiten, als er weer nieuwe pinksterbloemen bloeien. 

Tekst: Ineke Radstaat, Nature Today
Beeld: Han Dekker, Saxifraga; Kars Veling, De Vlinderstichting