Voorjaarskriebels? Maak je tuin vleermuis- en egelvriendelijk

Onze tuinen kunnen onderdeel zijn van het jacht- en woongebied van vleermuizen en egels. Vleermuizen zorgen in de avondschemer voor prachtige luchtacrobatiek en een egel kan je verrassen met zijn gezellige gescharrel. Als ze zich tijdens de avondschemer in het voorjaar laten zien dan zijn ze uit hun winterslaap en op zoek naar voedsel. Zowel vleermuizen als egels eten insecten en zijn dus hartstikke nuttige buren. Dat voedsel hebben ze hard nodig, want tijdens de winterslaap hebben ze veel energie verloren. Het is nu de tijd om flink te eten en te drinken.

Lentekriebels, wat te doen met je tuin?

In het voorjaar worden wij mensen ook actief in de tuin. We vegen de bladeren weg en de terrasstoelen komen tevoorschijn. Dit is vaak de tijd om letterlijk en figuurlijk de bloemetjes buiten te zetten. Precies het moment om vleermuizen en egels te helpen door insecten aan te trekken in de tuin. Een ruime diversiteit aan (inheemse) planten en bomen zorgt voor voedselbronnen voor de insecten. Voor de vleermuizen zijn planten die van maart tot november bloeien ideaal, want dat is de periode waarin ze actief zijn. Inheemse wilde planten die in de nacht bloeien – zoals wilde kamperfoelie, teunisbloem en nachtsilene – geven nog meer kansen voor vleermuizen omdat ze ’s nachts insecten aantrekken.

Opgeruimde tuin? De egel houdt juist van rommel 

De bloemen en kruiden waar de vleermuizen wat aan hebben zijn natuurlijk ook goed voor egels. Immers, hoe minder tegels en hoe meer groen, hoe meer insecten en hoe meer voedsel. Maar de egel heeft meer nodig. Hoe verleidelijk het ook is om alles weer strak aan kant te maken, de egel maak je daar niet blij mee. Hij heeft liever wat rommelhoekjes in de buurt. Op deze plekken kan een egel een slaapplek of voortplantingsnest maken. En tussen de afgevallen bladeren schuilen de insecten die de egel graag eet: kevertjes, duizendpoten, slakken en pissebedden.

Zorg er voor dat egels van de ene naar de andere tuin en naar omliggende groenstroken kunnen. Egels hebben namelijk niet voldoende aan één achtertuin. Als afscheiding kun je beter een heg gebruiken dan een schutting. Wil of moet je toch een schutting of vaste afscheiding plaatsen? Zorg dan voor een doorgang en creëer zo een egelsnelweg!

Graag een kort gazon? Pas op met de robotmaaier

Tegenwoordig zien we op steeds meer plekken robotmaaiers. Deze worden vaak in de avond aangezet zodat het gazon de volgende ochtend weer netjes gekortwiekt is. Voor egels kunnen deze geautomatiseerde grasmaaiers echter funest zijn. Egels rennen bij dreiging niet zo snel weg maar rollen zich op tot een bolletje om hun zevenduizend(!) stekels op te richten. Ook jonge egels doen dat. Bij volwassen egels leidt een aanvaring vaak tot (onherstelbare) verwondingen – voor jonge egels heeft een botsing met een robotmaaier vaak een fatale afloop. Pas dus op met robotmaaiers.

Beperk verlichting in je tuin

Vleermuizen en egels houden net als veel andere dieren niet van verlichting. Probeer daarom verlichting in de tuin beperkt te houden. Dat kan door de lampen zelf af te schermen of door ze strategisch te plaatsen. Je kunt de tuinverlichting ook uitzetten, of een bewegingssensor gebruiken die ervoor zorgt dat het licht alleen aangaat als je daadwerkelijk in de tuin bent. Een bewegingssensor bespaart daarnaast energie. Op deze manier creëer je donkere delen in je tuin, waar vleermuizen naar hartenlust kunnen jagen en egels zich veilig voelen.

Water in de tuin als sleutel tot succes

Een kleine vijver en moeraszone trekt insecten, amfibieën en vogels, maar ook vleermuizen en egels aan. Daarnaast zorgt het voor drinkwater. Wist je dat vleermuizen vliegend drinken? Daarom is een langwerpige vijver handig, die als een soort landingsbaan kan fungeren. Voor egels is water in de tuin erg belangrijk. Waar vleermuizen nog naar een vijver of sloot in de buurt kunnen vliegen, moeten egels daarvoor vaak een gevaarlijke tocht over straten en wegen afleggen. Zorg er wel voor dat een egel weer uit de vijver kan komen als hij erin valt door de oevers niet te steil te maken. Of zet een schaal met water voor ze neer.

Meer informatie

• Kijk voor meer goede tips voor tuininrichting op de website van Vogelbescherming Nederland.
• Meer weten over egels? Kijk op de websites van de Zoogdiervereniging en Egelbescherming Nederland.
• Ook leuk om te lezen: Zoogdieren in de buurt (pdf: 2,1 MB).
• Meer weten over vleermuizen? Bezoek de Kennisbank over vleermuizen van de Zoogdiervereniging.
• Zet de Vleermuistuintelling vast in de agenda: 23 tot en met 25 mei is het zover.

Tekst: Zoogdiervereniging
Beeld: Rick Sharloch, Flickr (leadfoto: gewone grootoorvleermuis); Tom Heijnen, Saxifraga; Erik Korsten, Marianne Cornelissen, Bernd Haynold; Erik Broer