Recordaantal meldingen van hooikoortsplant Ambrosia
De NatuurkalenderBericht uitgegeven door De Natuurkalender, Wageningen UR, NVWA, Pollennieuws, FLORON en het LUMC [land] op [publicatiedatum]
De opmars van de hooikoortsplant Ambrosia is nog niet tot staan gebracht. Uit nieuwe analyses blijkt dat de plant vorig jaar voor het eerst in meer dan 300 gebieden werd waargenomen. In ruim 5% van de locaties gaat het om grote populaties, vooral in openbaar groen. In 80% van de locaties gaat het om minder dan 5 planten. Dit zijn vooral particuliere tuinen waar zaadmengsels gebruikt zijn die verontreinigd waren met Ambrosiazaden. Ambrosia staat momenteel vol in bloei. Om verdere verspreiding van de plant tegen te gaan roept de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) iedereen op alert te zijn op de hooikoortsplant Ambrosia, de plant op eigen grondgebied te verwijderen en waarnemingen te melden.
Tot het einde van de vorige eeuw werd Ambrosia jaarlijks hooguit in enkele tientallen kilometerhokken (vlakken van 1 bij 1 kilometer) waargenomen. Sinds het begin van deze eeuw neemt het jaarlijks aantal waarnemingen sterk toe. De afgelopen jaren werd Ambrosia in meer dan 200 kilometerhokken gezien, vorig jaar waren dat er voor het eerst meer dan 300. Daarbij blijkt dat de soort veel in nieuwe gebieden opduikt. De stijging in de recente jaren is deels te verklaren door de media-aandacht voor Ambrosia en oproepen om waarnemingen door te geven. Ook de in 2012 en 2013 door FloravanNederland.nl en Wageningen UR ontwikkelde apps hebben mensen geïnformeerd en aangemoedigd om Ambrosia te melden. Toch wordt de toename als reëel beoordeeld, omdat in de periode 1975-1985 een aantal provincies bijna dekkend in kaart is gebracht. Als de soort toen algemener was geweest, was dit zichtbaar geweest.
Grote en bestendige populaties in stad en natuur
Bij het merendeel van de waarnemingen gaat het om kleine populaties. Deze hebben vooral betrekking op planten uit tuinen en zijn vooral terug te voeren op exemplaren die opgekomen zijn uit vogelvoer. Toch heeft de laatste jaren 5 tot 8 procent van de waarnemingen betrekking op grotere populaties (meer dan 50 exemplaren). Deze staan over het algemeen in het openbaar groen.
Ambrosia wordt vooral in de stedelijke omgeving (stad, haventerreinen) meerdere jaren achter elkaar op dezelfde plek aangetroffen (onder andere Rotterdam, Amsterdam, Utrecht, Veghel, Nijmegen, Enschede en Vlissingen). Daarnaast zijn er bestendige groeiplaatsen in natuurgebieden langs de Rijn ten oosten van Nijmegen en langs de Grensmaas tot in Duitsland.
Voorkom uitbreiding
De NVWA verwacht dat Ambrosia zich verder zal verspreiden in Nederland als er geen maatregelen worden genomen. Ambrosia is een lastig te bestrijden akkeronkruid en geeft zeer veel sterk allergeen pollen af dat stevige allergische reacties opwekt bij mensen die hiervoor gevoelig zijn. Het Leids Universitair Medisch Centrum en het Elkerliek ziekenhuis in Helmond registreren tot nu toe nog zeer lage pollenconcentraties. Om dat zo te houden roept de NVWA particulieren, (gemeentelijke) groenbeheerdiensten, akkerbouwers en natuurbeheerders op extra alert te zijn op de plant en deze te bestrijden. De NVWA adviseert de plant niet in de GFT-container te gooien, maar in de restafval-container. De plant wordt dan verbrand en niet opnieuw door middel van compost verspreid.
Bij het verwijderen van planten is het belangrijk ervoor te zorgen dat de Ambrosiaplant niet in contact komt met de huid om zo allergische (huid)reacties te voorkomen. Dit kan door handschoenen en bedekkende kleding te dragen. Als de planten bloeien, wordt ook aangeraden een mondkapje en bril te dragen.
Meld waarnemingen
Denkt u Ambrosia te hebben gezien? Dan is het erg waardevol als u deze waarnemingen meldt. Om Ambrosia eenvoudiger te kunnen herkennen en melden zijn er twee gratis apps ontwikkeld. De Ambrosia Alert voor Android toestellen en de Ambrosiamelder voor de iPhone. Waarnemingen kunnen ook doorgegeven worden via waarneming.nl, telmee.nl of Natuurkalender.nl. Voeg bij voorkeur een foto van de plant bij de waarneming, zodat meldingen op juistheid kunnen worden gecontroleerd.
Op www.ambrosiavrij.nu staat meer informatie over de herkenning, melding en verwijdering van ambrosia.
Tekst: De Natuurkalender, Wageningen UR, NVWA, Pollennieuws, FLORON en het LUMC
Foto's: Reinder Cox; De Natuurkalender