Weersomstandigheden ideaal voor hooikoortsplant Alsemambrosia

Alsemambrosia (Ambrosia artemisiifolia) is een uitheemse plant afkomstig uit Noord-Amerika. Bloeiende planten produceren grote hoeveelheden pollen die sterke hooikoortsklachten kunnen veroorzaken. Vandaar dat de verspreiding van de plant in Nederland op de voet wordt gevolgd door onder andere FLORON, de Nederlandse Voedsel- en Waren Autoriteit (NVWA), De Natuurkalender, Flora van Nederland, Pollennieuws.nl en het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC). Alsemambrosia komt zowel voor in stedelijke gebieden (onder andere tuinen en wegbermen) alsook in natuurlijke gebieden, maar heeft een sterke voorkeur voor zonnige plekken. De plant kwam voornamelijk als zaad via vogelvoer in ons land terecht en heeft zich tussen 1975 en 1999 langzaam verspreid. Sinds de eeuwwisseling is het aantal waarnemingen van deze plant explosief toegenomen en hij kan nu vrijwel in het hele land worden aangetroffen. De laatste drie jaar is het aantal waarnemingen echter gestabiliseerd.

Profiteert ambrosia van zeer warme zomer? Geef waarnemingen door!

Alsemambrosia komt vooral in het zuiden van Europa voor. Ambrosiaplanten groeien sneller bij hogere temperaturen en als de dagen na de langste dag weer korter worden. De plant groeit het hardst bij temperaturen rond de 31 graden Celsius. De afgelopen maanden waren dus ideaal voor de groei van Alsemambrosia en ook de komende dagen met verwachte maxima van boven de 30 graden zijn ideaal. Ondanks dat Alsemambrosia vooral van vochtige grond houdt, kan hij zich onder droge omstandigheden goed handhaven omdat hij lange wortels kan vormen.

Normaal gesproken komen de meeste waarnemingen in Nederland aan het einde van de zomer tot in de herfst binnen. Dit jaar zijn er tot en met 10 juli al zo’n 20 waarnemingen van Alsemambrosia doorgegeven. In vergelijking met de afgelopen paar jaar is dit aan de hoge kant. We vragen ons af of Alsemambrosia inderdaad profiteert van het warme weer en roepen mensen op om waarnemingen van ambrosia door te geven. Melden kan via de bekende invoer-apps (zoals NOVA, ObsMapp/iObs & NDFF-invoer) en websites, maar ook via de nieuwe exotenapp: snApp de exoot (beschikbaar voor Android en iOS). Voeg altijd een duidelijke foto van de plant toe aan de melding en het liefst ook informatie over of de plant bloeit of al zaden heeft.

Om je te helpen bij de herkenning van Alsemambrosia en hem te onderscheiden van gelijkende soorten hebben we een herkenningskaart (pdf; 9,4 MB) opgesteld. Daarnaast is er ook een video beschikbaar waarin wordt uitgelegd hoe je de plant kunt herkennen.

Verwijder ambrosiaplanten

Omdat de Alsemambrosia sterke hooikoortsklachten kan veroorzaken is het belangrijk de planten snel te verwijderen, liefst voor ze bloeien maar in ieder geval voordat ze zaad zetten. Een enkele plant kan namelijk veel zaden produceren die ook nog eens enkele tientallen jaren kiemkrachtig blijven. Staat deze plant in het openbaar groen of de natuur, dan zorgen wij ervoor dat jouw melding bij de desbetreffende beheerder terecht komt. Bezoek ook Ambrosiavrij.nu voor meer informatie, ook over geschikte bestrijdingsmethoden.

Aantal ambrosiapollen nog laag

Normaal bloeit de plant tussen augustus en oktober, maar door de zeer hoge temperaturen kan de plant dit jaar eerder in bloei komen en dus pollen verspreiden. Het aantal getelde pollenkorrels (die de hooikoortsklachten veroorzaken) in de lucht is de afgelopen jaren relatief beperkt, zoals blijkt uit metingen van het Elkerliek Ziekenhuis in Helmond en het LUMC. Omdat de ambrosiapollen over zeer grote afstanden met de wind mee verspreid kunnen worden, kunnen zelfs enkele grote populaties ambrosia dus al in een veel groter gebied voor overlast zorgen. Dit bleek bijvoorbeeld in 2014 toen het hoge aantal ambrosiapollen veroorzaakt werd door bloeiende ambrosiaplanten uit Oost-Europa en de Balkan. Deze pollen werden via de hogere luchtlagen naar ons land geblazen.

Tekst: Michiel Verhofstad & Baudewijn Odé, FLORON; Jenneke Leferink & Johan van Valkenburg, NVWA; Arnold van Vliet, De Natuurkalender; Letty de Weger, LUMC; Maurice Martens, Flora van Nederland en Arno Vlooswijk, Pollennieuws.nl.
Foto's: Ruud Beringen (leadfoto: Alsemambrosia kiemplantje links en volwassen plant rechts)