De beekpiraat: wolfspin na 124 jaar terug in Nederland

Bericht uitgegeven door JNM - Jongeren in de Natuur en EIS Kenniscentrum Insecten op [publicatiedatum]

Deze lente werd de beekpiraat, een zeer zeldzame wolfspin, voor het eerst na 124 jaar weer in Nederland gezien. Op de dag van de vondst was nog niet duidelijk dat het hier om een bijzondere ontdekking ging. Dat werd pas later, na microscopisch onderzoek, duidelijk. In Nederland komen bijna 650 spinnensoorten voor. Sommige soorten zitten in elke tuin, maar andere, zoals deze beekpiraat, zijn zo zeldzaam dat ze maar nauwelijks worden waargenomen.

De beekpiraat (Piratula knorri) werd gevonden tijdens een excursie van de JNM – Jongeren in de Natuur op 29 mei 2014 in Zuid-Limburg. Deze zeer bijzondere wolfspin is in 1890 voor het laatst in Nederland waargenomen. Dat betekent dus dat de soort 124 jaar niet in Nederland was gezien. Of de soort al die tijd in Nederland een verborgen leven heeft geleid of ons land opnieuw heeft gekoloniseerd is niet te achterhalen. Er zijn namelijk niet veel mensen die spinnen inventariseren. Binnen deze groep vormen wolfspinnen overigens wel een relatief goed onderzochte familie, en dit maakt de waarneming extra bijzonder.

Wolfspinnen maken geen web om prooien te vangen. Ze jagen met hun goede zicht op prooi die op de bodem leeft. Piraten (Pirata- en Piratula-soorten) komen vaker bij water voor en kunnen zelfs goed over water lopen. De beekpiraat is een zeer veeleisende soort, die uitsluitend op beschaduwde grindstrandjes langs snelstromende beken voorkomt. Tijdens de JNM-excursie werd een enkel vrouwtje gevonden in dit typische habitat, langs de Geul bij Partij. De soort werd pas naderhand onder de microscoop als zodanig gedetermineerd, waardoor tijdens de excursie niet gericht naar meer exemplaren is gezocht. Toekomstig onderzoek moet uitwijzen of de soort een grote populatie heeft langs de Geul of mogelijk zelfs op meer plekken in Zuid-Limburg voorkomt.

Tekst en foto’s: Anne Krediet, JNM - Jongeren in de Natuur