Winterjuffers verbergen zich

De Vlinderstichting
27-OKT-2013 - Er zijn, zo laat in het jaar, niet veel libellen meer. Een enkele steenrode of bruinrode heidelibel, paardenbijter of houtpantserjuffer kun je nog tegenkomen. En natuurlijk de winterjuffers! Die zoeken nu hun overwinteringsplekken.

Bericht uitgegeven door De Vlinderstichting [land] op [publicatiedatum]

Er zijn, zo laat in het jaar, niet veel libellen meer. Een enkele steenrode of bruinrode heidelibel, paardenbijter of houtpantserjuffer kun je nog tegenkomen. En natuurlijk de winterjuffers! Die zoeken nu hun overwinteringsplekken.

Bruine winterjuffer: redelijk algemeen en nu overwinterend (foto: Kars Veling)Er zijn twee soorten die als libel de winter doorbrengen en dat zijn de redelijk algemene bruine en de zeldzame noordse winterjuffer. Alle andere libellen en juffers zijn in de winter ei of larve.

De bruine winterjuffer is de laatste tientallen jaren sterk toegenomen. Zat de soort in de tachtiger jaren van de vorige eeuw hier en daar op een vennetje in Noord-Brabant, inmiddels is hij in vrijwel het hele land te zien en is in de zuidelijke helft zelfs vrij veel aanwezig. Bruine winterjuffers rusten vaak op houtige of verdorde plantenstengels en drukken zich hier in de lengterichting tegenaan. Hierdoor vallen ze nauwelijks op, totdat ze een stukje verder vliegen.

De najaarsjuffers vliegen van begin juli tot eind oktober, met een piek in augustus en september. Deze juffertjes hebben na het uitsluipen geen binding meer met het water en kunnen ver van de voortplantingshabitat worden aangetroffen. Imago’s zijn dan meestal jagend of rustend aan te treffen op beschutte plaatsen, bijvoorbeeld in bosranden. Voor de overwintering zoeken ze beschutte plekjes op in bijvoorbeeld heidestruiken, pijpenstrootjepollen of onder boomschors.

De voorjaarsjuffers planten zich voort en zijn dan ook hoofdzakelijk aan de waterkant aan te treffen. Ze worden weer actief van begin april tot eind juni, met een piek eind april en begin mei. Op zonnige dagen kunnen actieve imago’s echter nog vroeger in het voorjaar worden waargenomen, of zelfs in de winter. Nadat de voorjaarsjuffer zich voortgeplant hebben, sterven ze.

Noordse winterjuffer is zeldzaam in het noorden van ons land (foto: Kars Veling)Noordse winterjuffers hebben eenzelfde levenscyclus, maar deze zijn veel zeldzamer. Ze komen alleen voor in het noorden van ons land. In een aantal gebieden, onder andere het Kuinderbos, Wieden, Weeribben en Lindevallei vindt voortplanting plaats, maar overwinterende noordse winterjuffers worden ook in grote delen van Zuid-Friesland en Drenthe waargenomen. De overwinteringsplekken liggen soms kilometers van de voortplantingsplekken vandaan. Ze zijn in hun overwinteringsgebieden maar moeilijk te vinden, want ze kruipen weg in pollen pijpenstrootje en heide, maar iedere winter komen er toch weer schitterende foto’s van deze juffers, prachtig berijpt of besneeuwd. Als het weer zover is zal er een nieuw natuurbericht aan gewijd worden.

 

Tekst en foto’s: Kars Veling, De Vlinderstichting