Winterjuffer in je tuin?

Bericht uitgegeven door De Vlinderstichting [land] op [publicatiedatum]

Winterjuffers gaan als libel de winter in en zijn nu op zoek naar geschikte plaatsen om te overwinteren. Ze zwerven soms tientallen kilometers van hun voortplantingsgebied. Er komen ook meldingen van mensen die een winterjuffer in de tuin zien.

Bijna alle libellen overwinteren als larve of als ei, maar er zijn twee soorten, de bruine en de noordse winterjuffer, die als libel deze barre periode doorkomen. De noordse winterjuffer is een zeldzaamheid, de bruine winterjuffer komt veel meer voor en lijkt zich nog steeds uit te breiden. Ze komen nu tevoorschijn uit hun voortplantingswater en gaan zwerven. Daarbij leggen ze soms twintig of nog meer kilometer af en kunnen ze eigenlijk overal wel worden gezien. Zo kregen we deze week bij De Vlinderstichting een aantal meldingen binnen van mensen die bruine winterjuffers in hun tuin aantreffen. Het kan zijn dat ze daar even pauzeren om te rusten of om insecten te jagen alvorens door te vliegen naar de overwinteringsplaats, maar als een tuin ook ruigere delen heeft die in de winter blijven staan, dan kunnen ze daar beschut de winter doorkomen. Ze vertrouwen daarbij volledig op hun schutkleur om niet door vogels of muizen te worden opgegeten.

De noordse winterjuffer is een zeldzame libel in Nederland. Het voortplantingshabitat bestaat uit petgaten en sloten in laagveenmoerassen, meestal met lisdodde en riet. Daarnaast ook plassen met brede rietkraag of andere laagveenachtige vegetatie. De noordse winterjuffer plant zich voort in de Weerribben, de Wieden en het Kuinderbos en sporadisch in Friesland. Buiten de voortplantingstijd worden noordse winterjuffers op veel andere plaatsen gezien. Voor de overwintering zoeken ze beschutte plaatsen in heidevelden, velden van pijpenstrootje en halfopen (moeras)bossen met ondergroei van grassen. Daar kunnen ze soms met vele tientallen bij elkaar worden gezien. Op zonnige dagen, zoals het afgelopen weekend, zijn ze actief, zitten ze bovenin de plantengroei en jagen ze op kleine insecten. Als het kouder wordt kruipen ze weg in de gras- en heidepollen en zijn ze veel moeilijker te zien. Mocht u een winterjuffer in uw tuin zien, geef dit dan door via telmee of waarneming.nl. We zijn namelijk benieuwd of de bruine winterjuffer nog steeds toeneemt en of de noordse winterjuffer ook in tuinen wordt gezien.

Tekst en foto’s: Kars Veling, De Vlinderstichting