Late groene kikkerlarven aangetroffen

Bericht uitgegeven door Stichting RAVON [land] op [publicatiedatum]

De late en extreem koude lente van dit jaar heeft tot gevolg gehad dat de voortplanting van amfibieën op veel plaatsen later op gang is gekomen. Met als gevolg 'late' larven, die onvoldoende tijd gehad hebben om voor de winter hun metamorfose te voltooien. Maar dat hoeft niet te betekenen dat ze ten dode zijn opgeschreven. Ook late larven hebben een kans.

Laat in het jaar nog rondzwemmende larven van kikkers of padden roepen vragen en vaak ook verontrusting op bij natuurliefhebbers. Kunnen deze wel overleven onder sneeuw en ijs? Dit jaar werden nog op 21 oktober zeer kleine groene kikkerlarven aangetroffen, naar schatting hooguit een week of vier oud. Zulke late waarnemingen van zulke kleine larven komen wel vaker voor, maar zijn toch opmerkelijk. Ze geven aan hoe elastisch de voortplantingsperiodes zijn.

Late voortplanting als gevolg van koud weer levert onherroepelijk late nakomelingen op. Bij normale temperaturen en voldoende voedsel metamorfoseren amfibieën, afhankelijk van de soort, in de zomer of vroege herfst. Als kikkers, padden of salamanders in duimnagelformaat zoeken ze dan op land een geschikte plek om te overwinteren. Ze kruipen weg in of onder rottend hout, in bladhopen, in een muizenhol of graven zich ergens in. Er zijn er echter ook die in het water overwinteren.

Dit jaar zijn er door late legsels echter nog veel amfibieënlarven die niet de tijd hebben gehad om te metamorfoseren. Deze laatkomertjes hebben dus geen andere keus dan in het water te blijven en brengen de winter door in of op de modderige bodem of tussen dichte waterplanten. Onbekend is welk deel de winter goed zal doorkomen, maar zeker is dat een deel het redt. Eenmaal de winter overleefd, hebben deze larven komend voorjaar dan wel een voorsprong op de larven die dan pas uit de nieuwe legsels komen.

Het zijn vanzelfsprekend de nakomelingen van de 'late' soorten, zoals de bastaardkikker, die bij een koude voorzomer het meeste risico lopen niet op tijd klaar te zijn voor de winter. Bij salamanders komt het echter veel voor dat ze als larve overwinteren. Salamandervrouwtjes kunnen immers maandenlang bezig zijn met het, één voor één, afzetten van hun eitjes op blaadjes van onderwaterplanten. Logisch dat de larven van laatst gelegde eitjes dan ook maanden later “klaar” zijn voor de winter. Ook zij maken in het voorjaar dan een snelle start.

Tekst: Annemarie van Diepenbeek, RAVON
Foto: Jeannie Bruls