Natuurlijke begrazing ondanks crisis in de lift

Bericht uitgegeven door FREE Nature [land] op [publicatiedatum]

Natuurlijke begrazing is nog steeds een groeiend fenomeen. In steeds meer natuurgebieden loop je de kans oog in oog te komen te staan met half wilde runderen en paarden. Zo nam het aantal runderen bij FREE Nature in 2012 toe met maar liefst 4,5 procent. Ook het aantal paarden nam, in tegenstelling tot de jaren ervoor, toe met 3,4 procent. In totaal konden we in 2012 drie nieuwe gebieden verwelkomen en zijn verschillende gebieden in omvang toegenomen.

Ondanks de crisis lijkt het areaal natuurlijk begraasde gebieden dus nog steeds toe te nemen. Dit is misschien wel minder vreemd dan het lijkt. Niet alleen is natuurlijke begrazing een natuurlijke vorm van beheer, het is ook al snel minder arbeidsintensief dan andere beheersvormen. Vergeleken met bijvoorbeeld traditioneel maaibeheer waarbij bij intensief maaien een veld 22 keer paar jaar wordt gemaaid en bij extensief maaien 2 a 3 keer per jaar, levert natuurlijke begrazing al snel een kostenreductie op.

Afhankelijk van de intensiteit van beheer kan natuurlijke begrazing al vanaf 4,3 hectare een goedkopere vorm van beheer zijn ten opzichte van traditioneel maaibeheer. Het is echter niet zo dat natuurlijke begrazing geld oplevert. Bij natuurlijke begrazing leven de dieren in natuurlijke lage dichtheden van één dier per drie tot vijf hectare. Een product als wildernisvlees is slechts een bijproduct dat nooit de gehele beheerskosten kan opvangen. Hogere dichtheden aan dieren leidt onder andere tot overbegrazing.

FREE Nature werkt met verschillen rassen. Binnen onze kuddes is 57 procent van de runderen van het ras galloway, 25 procent Schotse hooglander, 15 procent rode geus en 2 procent heckrund. Alle paarden zijn van het ras konik. In totaal lopen de runderen verspreid over 40 gebieden met een gemiddelde kuddegrote van 19 dieren; koniks zijn binnen FREE Nature te vinden in 18 gebieden met een gemiddelde kuddegrote van 21 dieren.

De dieren van FREE nature leven in zogenoemde sociale kuddes: kuddes met min of meer een natuurlijke verhouding tussen mannelijke en vrouwelijke dieren (37 procent stier bij rund en 42 procent hengst bij paard) en een natuurlijke leeftijdsopbouw. Dit betekent dat er jaarlijks nieuwe dieren geboren worden. Reproductie in 2012 bedroeg 39 procent bij de runderen en 33 procent bij de paarden. Deze groei is groter dan de groei van het areaal begraasbaar gebied. Ook in 2012 zijn er daarom weer dieren vertrokken naar begrazingsprojecten in binnen en buitenland, onder andere naar Duitsland, Letland en Spanje. Daarnaast is een deel geslacht en als wildernisvlees verkocht. FREE Nature wil vanuit ethisch oogpunt voorkomen dat dieren uit de natuur in het reguliere circuit belanden.
 

Tekst: Roeland Vermeulen en Esther Linnartz, FREE Nature
Foto’s: Esther Linnartz, FREE Nature, Anoniem
Figuur: Esther Linnartz, FREE Nature