Bronst loopt ten einde

Bericht uitgegeven door FREE Nature [land] op [publicatiedatum]

De bronst loopt ten einde. Nee, niet de bronst van de edelherten, die moet nog beginnen. Maar de bronstperiode van de Schotse Hooglanders, Galloways en Rode Geuzen is dan allang afgelopen. Doordat kuddes wild levende runderen steeds verder verwilderen, wordt dit natuurlijke fenomeen steeds zichtbaarder.

Net als alle in het wild levende soorten kent ook het rund een voortplantingsperiode die zich uitstrekt van juli tot en met augustus, lokaal kan deze tot in september blijven duren. Gedurende deze periode strijden de stieren om de gunst van de koeien met indrukwekkende stierengevechten tot gevolg. Voor kalveren is het belangrijk om in een zo gunstig mogelijke periode van het jaar te worden geboren. Dit noemen we geboortesynchronisatie. Onder ideale omstandigheden wordt de bronsttijd hierop afgestemd.

Runderen in onze natuurgebieden stammen af van gedomesticeerde runderrassen. Doordat de boer altijd aanwezig was bij zijn vee en er altijd voldoende voedsel aanwezig was, werd het voor de dieren steeds minder belangrijk om hun geboorte op het juiste moment te plannen. Koeien werden vruchtbaar gedurende het gehele jaar en geboortes gingen uit elkaar lopen. Maar ook het aantal stieren op de boerderij is beperkt. Iets wat in de loop van honderden jaren zo is gegroeid.

Runderen in de natuur doorlopen de weg terug richting die van een wild dier. Langzaam maar zeker zien we het natuurlijke fenomeen van geboortesynchonisatie weer terugkeren. Hiermee deed ook de runderbronst zijn intrede. Des te hoger de dichtheid aan dieren, tegen de grens van de natuurlijke draagkracht van een gebied, des te belangrijker dat de kalveren pas geboren worden wanneer het voorjaar goed en wel is aangebroken. Afhankelijk van het leefgebied vindt de runderbronst plaats in juli en augustus.

Geboortesynchronisatie is niet iets wat zich van de ene dag op de andere ontwikkelt. In de loop van de afgelopen 20 jaar zien we dit langzaam terugkeren binnen de kuddes die deel uitmaken van het proces van de-domesticatie. Deze ontwikkeling zal zich bij natuurlijk beheer doorzetten. We verwachten dan ook dat de runderbronst de komende jaren alleen maar zichtbaarder wordt.

Tekst: Roeland Vermeulen, FREE Nature
Foto’s: Fokko Erhart, www.wildernisfoto.nl; Roeland Vermeulen, FREE Nature