Massale voortplanting brasem van korte duur

Bericht uitgegeven door Stichting RAVON op dinsdag 25 mei 2010

Met de komende warme weken kan op veel plaatsen in ons land het voortplantingsgedrag van de brasem worden waargenomen. De tot wel 50 centimeter lange vissen paaien in ondiep water waar het er wild aan toe gaat met een hoop gespetter: een opvallend verschijnsel. Wees er echter snel bij, want het kan binnen enkele etmalen ook al weer afgelopen zijn.

De paai van de brasem komt op gang als de watertemperatuur boven de 14 graden komt. De vissen paaien in ondiep water waar ze hun eitjes afzetten tegen waterplanten, zoals riet.

Lokken
Brasems concentreren zich voor de paai in grote scholen. De mannetjes verdedigen kleine territoria waar ze de vrouwtjes proberen binnen te lokken om mee te paaien. Als een vrouwtje toehapt probeert het mannetje het vrouwtje tegen de vegetatie te drukken om haar te stimuleren haar kleverige eitjes af te zetten aan de waterplanten, takken of riet. Vervolgens bevrucht het mannetje de eitjes.

Paaiuitslag
Mannetjes brasems krijgen in de voortplantingsperiode paaiuitslag. Dit zijn kleine knobbeltjes op de schubben, verdeeld over het lichaam. De paaiuitslag komt tot stand door een veranderde hormoonhuishouding, waardoor bepaalde huidcellen gaan woekeren en knobbeltjes vormen. De paaiuitslag zorgt ervoor dat de brasems ruw aanvoelen. Daarmee wordt het makkelijker voor ze om contact met de vrouwtjes te maken en mogelijk stimuleren ze hiermee ook de vrouwtjes.

Kort maar heftig
Bij hoge watertemperaturen is de paai vaak kort maar heftig. De brasems zijn dan binnen enkele etmalen afgepaaid en verlaten vervolgens alweer de paaigebieden. De paai vindt vooral plaats bij rustig warm weer in de ochtend en in de avonduren.

Tekst: Jelger Herder, RAVON
Foto's: Jelger Herder, www.digitalnature.org