Vleermuizen en het grootste windpark van Nederland

Bericht uitgegeven door de Zoogdiervereniging op zaterdag 14 november 2009

In de Noordoostpolder zijn plannen voor een windmolenpark. Uit onderzoek blijkt dat op de plek waar het park gepland is relatief weinig vleermuizen vliegen. Bij hoge windsnelheden gaan vleermuizen liever op beschutte plekken hun voedsel halen, in plaats van langs de dijken, waar het relatief harder waait. Vervolgonderzoek na de bouw van windmolens moet meer duidelijkheid bieden over de effecten op vleermuizen.

De Koepel Windenergie Noordoostpolder houdt bij haar plannen voor een windpark rekening met natuurwaarden. Naast uitgebreid onderzoek naar de effecten op vogels is ook onderzoek gedaan naar het fourageer- en trekgedrag van vleermuizen. Over een periode van twee jaar is er tijdens het najaar veldonderzoek verricht door Ecologisch onderzoeksbureau Altenburg & Wymenga in samenwerking met de Zoogdiervereniging.

Uniek onderzoek
Het in de Noordoostpolder uitgevoerde onderzoek is uniek door de manier waarop het is uitgevoerd. Er is gewerkt met batdetectoren, die voor de mens onhoorbare geluiden kunnen opvangen, en met luisterkistjes (combinatie van batdetector, voicerecorder en timer). Met de batdetectoren hebben de onderzoekers de aantallen vleermuizen vanaf de grond en met een boot boven het water geteld. Daarnaast is op de locatie Zuidermeerdijk op een hoogte van 45 meter een luisterkistje aangebracht, die het voorkomen en de beweging van verschillende beschermde vleermuissoorten op een hoogte tussen 25 en 65 meter boven de grond heeft gemeten.

Resultaten onderzoek
Er zijn relatief weinig vleermuizen aangetroffen in het gebied waar het windpark komt te staan. Dit komt door het open landschap en het ontbreken van bosrijke gebieden in dit gebied. Buitendijks komen beduidend minder vleermuizen voor dan op het land. De ruige dwergvleermuis komt het meeste voor. Daarnaast zijn ook de gewone dwergvleermuis, de tweekleurige vleermuis, watervleermuis, laatvlieger, meervleermuis en gewone grootoorvleermuis aangetroffen.

Bij hoge windsnelheden gaan vleermuizen liever op beschutte plekken hun voedsel halen, in plaats van langs de dijken, waar het relatief harder waait. Sommige vleermuizen vliegen voor hun eten en hun seizoenstrek op een hoogte van maximaal 5 meter. Andere vleermuissoorten werden ook op grotere hoogte aangetroffen, maar dan in veel kleinere aantallen, dan de aantallen die lager bij de grond zijn geteld.

Monitoring
Omdat onderzoek naar de effecten van windmolens op vleermuizen nog in de kinderschoenen staat, bevelen de onderzoekers aan om na de bouw van het windpark toch op de locaties te meten of er daadwerkelijk vleermuizen geraakt worden door de windmolens. Dit is uiteindelijk de beste manier om kennis op te doen over de effecten van windmolens op vleermuizen.

Grootste windpark van Nederland
De Koepel Windenergie Noordoostpolder is initiatiefnemer van het grootste windpark van Nederland en bestaat uit lokale agrarische ondernemers. Het windpark omvat de bouw van 80 tot 100 windmolens verdeeld over land- en waterlocaties aan de westzijde van de Noordoostpolder. Vanaf 2012/2013 kan dit windpark 1,2 miljoen mensen van elektriciteit voorzien.

Het project wordt voorbereid met de gemeente Noordoostpolder, de provincie Flevoland en de ministeries van Economische Zaken, Volkshuisvesting Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer en Landbouw Natuur en Voedselkwaliteit. Zij werken samen met de Koepel Windenergie Noordoostpolder in een stuurgroep om de vele regelgeving goed af te stemmen.

Tekst: Zoogdiervereniging
Foto windmolen: Jasja Dekker
Foto vleermuis: Rollin Verlinde