Nieuwe inzichten in migratie ruige dwergvleermuizen over Noordzee

Ruige dwergvleermuizen (Pipistrellus nathusii) leggen grote afstanden af tussen hun zomergebieden in Noordoost-Europa en hun wintergebieden in Zuid- en West-Europa. De meeste trek vindt plaats over land, maar de dieren zijn ook in staat om de Oostzee en de Noordzee over te steken. Vleermuizen worden regelmatig slachtoffer van windturbines. Gezien de ambities met betrekking tot de ontwikkeling van windparken op de Noordzee is het van groot belang om informatie te verzamelen over de migratie van vleermuizen over zee.

Nieuwe inzichten

In de periode 2017-2020 voerde Wageningen Marine Research (WMR) een akoestische monitoring uit op de zuidelijke Noordzee en analyseerde het voorkomen van de ruige dwergvleermuis in ruimte en tijd tijdens de najaarsmigratie.

Dat leverde verschillende nieuwe inzichten op. In sommige gebieden op zee komen meer vleermuizen voor dan in andere gebieden. De meeste vleermuisactiviteit werd gemeten ten westen van de kust van Noord-Holland. Daarnaast bleek dat de oversteek over zee vaak langer duurt dan één nacht: vleermuizen brengen in die gevallen de dag door op een platform, windturbine of een schip.

Opvallend is ook dat migratie niet alleen plaatsvindt tijdens nachten met meewind. Dieren kunnen ook met minder optimale windcondities de oversteek maken, dus bij tegen- en zijwind. Het meest opmerkelijke resultaat was een relatie met de maanstand. Even na volle maan neemt het voorkomen boven zee af, terwijl dit sterk toeneemt vlak voor nieuwe maan.

Kennis voor offshore windparken

Dit onderzoek laat zien in welke gebieden hogere en lagere dichtheden vleermuizen tijdens de najaarsmigratie verwacht kunnen worden. Daarnaast kunnen de gevonden verbanden tussen de omgevingsvariabelen en het voorkomen van vleermuizen boven zee worden gebruikt bij het ontwikkelen en finetunen van mitigerende maatregelen: maatregelen die het aantal slachtoffers beperken.

Meer informatie

• Het onderzoek is inmiddels gepubliceerd in het wetenschappelijke tijdschrift Environmental Monitoring and Assessment: Acoustic monitoring reveals spatiotemporal occurrence of Nathusius’ pipistrelle at the southern North Sea during autumn migration. 

Tekst en kaart: Wageningen Marine Research
Foto's: Mark Wilson (leadfoto: ruige dwergvleermuis op een offshore platform)