Grassen beginnen te bloeien

Bericht uitgegeven door De Natuurkalender op zondag 19 april 2009.

Na het extreem warme begin van april komen op steeds meer plaatsen de eerste grassen zeer snel in bloei. Voor veel hooikoortspatiënten breekt daarmee het hooikoortsseizoen aan. Voor anderen loopt het berkenpollenseizoen helaas naadloos over in het graspollenseizoen. Het is nu nog maar een beperkt aantal grassoorten dat staat te bloeien en de pollenconcentraties zijn dan ook nog laag. Vanaf het begin van mei zullen de concentraties toenemen.

De eerste helft van april is uitzonderlijk warm verlopen. Het was ruim vier graden warmer dan normaal. Het effect hiervan op de natuur is voor iedereen zeer goed zichtbaar. Planten schieten werkelijk de grond uit. De grassen zijn hierop geen uitzondering. Op een groot aantal plaatsen komen de eerste grassen in bloei. Dit betekent dat ook graspollen in de lucht gaan verschijnen. In totaal groeien er meer dan 150 verschillende grassoorten in ons land. Het pollen van al deze soorten is niet van elkaar te onderscheiden onder de microscoop. Daarom worden in de pollentellingen alleen de grassen als een hele familie opgenomen.

Foto 1: berm met bloeiende grote vossenstaarten (Foto: Arnold van Vliet).

Het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC) heeft tot 13 april (tot nu toe de meest recente pollentelling) nog geen graspollen aangetroffen. De aankomende week zal dat ongetwijfeld veranderen. In de pollenval van het Elkerliek ziekenhuis te Helmond werd het eerste graspollen al aangetroffen op 9 januari (1 exemplaar) waarna de volgende pas werd geregistreerd op 19 maart en een op 31 maart. Tot 12 april bleef het totale aantal graspollen echter nog maar beperkt tot 6 pollen (zie Figuur 1). Ondanks dat de graspollenconcentratie in de lucht nog laag is kan de concentratie lokaal op leefniveau naast bijvoorbeeld een berm vol met bloeiende grote vossenstaarten (zie Foto 1) al aardig oplopen. Op zo’n moment kunnen zich ook al hooikoortsklachten voordoen bij hooikoortspatiënten.

Daar waar de berk maar gedurende een relatief korte periode in bloei staat is het einde van het graspollenseizoen voorlopig nog niet in zicht. Volgens de natuurverwachting van De Natuurkalender zal rond 9 juni de helft van alle graspollen dit jaar door het LUMC zijn geteld. Rond de eerste week van augustus zal 95% van de graspollen geteld zijn. Daarmee is het graspollenseizoen dan vrijwel voorbij.

Figuur 1: Dagelijks getelde graspollen in 2009 in Helmond (rode lijn, aantal pollen per m3 lucht; grijs: gemiddeld aantal pollen in de jaren 90) (bron data: Elkerliek Ziekenhuis).

Tekst en foto: Arnold van Vliet, De Natuurkalender
Pollentellingen LUMC en Elkerliek op: http://www.natuurkalender.nl/toepassingen/hooikoorts/pollentellingen.asp