Zwanenwater: Aardtongenparadijs

Bericht uitgegeven door de Nederlandse Mycologische Vereniging [land] op [publicatiedatum]

In het natuurmonument het Zwanenwater in Noord-Holland blijken maar liefst zeven soorten aardtongen voor te komen waaronder een aantal, voor Nederland, zeer zeldzame soorten.

Door het relatief zachte weer is het vooral aan de kust, waar de temperaturen nog iets hoger zijn dan in het binnenland, nog steeds mogelijk om paddenstoelen te vinden. Het gaat dan meestal om wasplaten en aardtongen die bij gunstig weer, zoals dit jaar, tot in december te vinden zijn. Zo werden er in het Zwanenwater eind november ondanks het droge weer nog 72 soorten paddenstoelen gevonden, waarvan er twintig op de Rode Lijst van bedreigde soorten staan. Het gaat vooral om paddenstoelen die in schrale graslanden of in vochtige duinvalleien groeien.

Ook werden er voor het Zwanenwater nieuwe aardtongen aangetroffen zoals de Brede aardtong (Geoglossum cookeianum) en de Fijngeschubde aardtong (Geoglossum fallax). Deze laatste wordt zelden in de duinen aangetroffen, maar is in het Zwanenwater opvallend vaak gevonden. Een door z'n grote formaat opvallende nieuweling is Geoglossum elongatum, die veel lijkt op de Fijngeschubde aardtong, maar nog geen Nederlandse naam heeft gekregen. Geoglossum elongatum was onder andere al bekend van de Staatsbossen te Schoorl (zie het rapport van Kees Roobeek). Onlangs werd op een zanderig en voedselarm plekje ook de zeer zeldzame Zandaardtong (Geoglossum arenarium) aangetroffen, die op de Rode Lijst staat als ernstig bedreigd. Hiermee komt het aantal aangetroffen aardtongen op zeven, een weerspiegeling van de zeer hoge natuurwaarde van het Zwanenwater.

Door de vondsten tijdens de paddenstoelenexcursies in het Zwanenwater bleek het vorige maand verschenen boek “Duinen en mensen: Noordkop en Zwanenwater”, dat in totaal 321 soorten vermeldt, al gedateerd voor de inkt droog was. Er konden door deze excursies maar liefst 21 nieuwe soorten aan de lijst toegevoegd worden.

Het Zwanenwater is zo rijk omdat er onbemeste, vochtige graslanden en hooilanden voorkomen en moerassen met veenmos. De Vereniging Natuurmonumenten beheert er al tientallen jaren constant en dat geeft de natuur volop de kans om zich te ontwikkelen. Een schoon milieu en langdurig constant beheer doen wonderen.

In het boek “Duinen en mensen: Noordkop en Zwanenwater” staan uitgebreide teksten en veel foto’s over paddenstoelen op oude dijken, duinen en in duingraslanden.

Tekst: Menno Boomsluiter, Nederlandse Mycologische Vereniging
Foto's: boven Menno Boomsluiter, beneden Duinen en mensen