Bijzondere aardtong voor tweede keer in Nederland gevonden

Verrassing

Ze was daar op zoek naar de zeer zeldzame Olijfgroene aardtong (Microglossum olivaceum) die er in 2011 was gevonden. De aardtongen die ze aantrof leken wel wat op deze soort maar weken af. Het moest gaan om een andere aardtongsoort. Nadere determinatie door twee mycologen wees uit dat het ging om Microglossum rufescens, een soort die uiterst zeldzaam is en zelfs geen Nederlandse naam heeft. In november 2014 werd deze aardtong voor het eerst in Nederland gevonden op een oud kerkhof in Zutphen. De vondst op Vlieland betreft de tweede vindplaats in Nederland.

Ongestoord en onbemest

Microglossum aardtongen zijn zeer kritisch ten aanzien van de plek waar ze groeien. Over het algemeen gaat het om ongestoorde, onbemeste en schrale groeiplaatsen met een korte vegetatie. Dergelijke groeiplaatsen zijn in Nederland vrij schaars en worden vooral gevonden in oud cultuurland, kustduinen en inlands duin langs de randen van het Veluwemeer, op schrale graslanden en heideterreinen. Niet zelden groeien ze samen met knotszwammen, koraalzwammen en wasplaten. Dit zijn soortgroepen die worden gezien als indicatoren voor het bijzondere en dikwijls kwetsbare biotoop waarin ze voorkomen.

Omdat ze vrij klein zijn en verscholen tussen vegetatie groeien, worden aardtongen nogal eens over het hoofd gezien. Wil je ze vinden, dan moet je er dus goed naar zoeken. Enige kennis van de biotopen waar ze voorkomen is ook gewenst. Het kan dus zijn dat Microglossum rufescens inmiddels op meer plaatsen in Nederland te vinden is. Dankzij de oplettende speurders die ze nu gevonden hebben, zal er dit nieuwe jaar met een vergrote intensiteit naar worden gezocht.

Tekst: Evert Ruiter, Nederlandse Mycologische Vereniging
Foto's: Sjoukje Mulder (leadfoto: aardtong Microglossum rufescens); Joost van Bommel