Uiterst zeldzaam Gesteeld veenknoopje gevonden in Drenthe

Bericht uitgegeven door de Nederlandse Mycologische Vereniging [land] op [publicatiedatum]

Tijdens een excursie van de Paddenstoelenwerkgroep Drenthe op 2 november 2015 werd in het gebied De Takkenhoogte bij Zuidwolde het Gesteeld veenknoopje gevonden. Ten tijde van de samenstelling van de Rode Lijst Paddenstoelen in 2008 dateerde de laatste vondst uit 1965, zodat het Gesteeld veenknoopje beschouwd werd als verdwenen uit Nederland.

Teruggevonden
Maar de afgelopen jaren is het Gesteeld veenknoopje (Sarcoleotia platypus) teruggevonden bij Denekamp (Stroothuizen) en in de buurt van Lochem. Opvallend is dat de drie nu bekende groeiplaatsen alle natuurontwikkelingsterreinen betreffen. Gezien de grootte (of liever de kleinheid) van het Gesteeld veenknoopje en het gebrek aan opvallende kleur is het zeker denkbaar dat dit paddenstoeltje ook in andere, vergelijkbare terreinen voorkomt. In De Takkenhoogte is dit paddenstoeltje op meerdere plekken gevonden: steeds op flauwe hellinkjes in heischraal grasland op kale bodem tussen mossen en lage vegetatie.

Voorspoedige natuurontwikkeling
De Takkenhoogte, een natuurgebied in beheer bij Stichting Het Drentse Landschap, werd ruim 20 jaar geleden vanuit intensief beheerde landbouw- en weidegrond omgevormd tot natuur met een fraai en gevarieerd bodemprofiel, waarmee het prachtig aansluit bij het beekdal van de Reest, het grensriviertje van Drenthe en Overijssel. Het gebied ontwikkelde zich voorspoedig en bestaat nu uit een vochtig en zeer schaars met bomen begroeid heideterrein met vennen, heischrale graslanden en enkele zanderige plekken. Het gehele jaar door wordt het terrein begraasd door een kleine kudde Schotse hooglanders. De Takkenhoogte kent een rijke mycoflora en recent werd in dit gebied ook de zeer zeldzame Zandaardtong (Geoglossum arenarium) gevonden.

Zorgvuldig uitgevoerd
Beide vondsten tonen aan dat natuurontwikkeling, mits zorgvuldig uitgevoerd, loont en vruchten afwerpt. De Takkenhoogte is hiervan een mooi voorbeeld, want behalve enkele zeer zeldzame planten zoals de Grote wolfsklauw (Lycopodium clavatum) komen er ook diverse meer of minder zeldzame soorten vlinders, libellen en vogels voor. Dit natuurgebied is niet vrij toegankelijk, maar er loopt een wandelroute omheen en wandelaars kunnen vanaf een hoog uitkijkpunt het gebied bekijken.

Tekst: Evert Ruiter en Joop Verburg, Nederlandse Mycologische Vereniging
Foto: Jaap Veneboer