Provincie Utrecht stelt 1,2 miljoen euro beschikbaar voor herstel bossen Utrechtse Heuvelrug

Bomen zijn de longen van de aarde, luidt het gezegde. We kunnen niet zonder ze. Daarom heeft de provincie Utrecht bomen en bossen hoog op de agenda staan. Vanuit het strategisch bosbeleid richten we ons op meer, vitaal, toekomstbestendig, beschermd en maatschappelijk gewaardeerd bos in 2040. Het is onze ambitie om de huidige hoeveelheid bos met 1500 hectare te vergroten.

Planten en dieren verdwijnen uit bestaand bos

Daarnaast wil de provincie Utrecht aanvullende maatregelen nemen om de kwaliteit van bestaand bos te verbeteren en herstellen. Dit is nodig omdat door verzuring voedingsstoffen verloren gaan. Bossen verliezen daardoor hun veerkracht. Te weinig voeding is slecht voor de biodiversiteit en zet het ecosysteem van het bos onder druk. Hierdoor verdwijnen (bos)planten, dieren, paddenstoelen en bepaalde vogelsoorten zoals sperwers, zanglijsters en mezen.

Kwaliteit bos geëvalueerd

Voor bossen die in beschermde natuurgebieden van de provincie Utrecht liggen – de Natura 2000-gebieden – worden al langer maatregelen genomen om ze te herstellen. Maar voor bossen daarbuiten, met name op de Utrechtse Heuvelrug, heeft de provincie onvoldoende geld. Daarom hebben we een verzoek voor financiële steun ingediend bij het Rijk én gekregen: 1,2 miljoen euro. Tegelijkertijd hebben we in kaart gebracht wat de huidige kwaliteit van de bossen op de Utrechtse Heuvelrug is, welke herstelmaatregelen nodig zijn en wat dit zou kosten. Deze evaluatie is in 2024 door Bosgroep Midden Nederland en Stichting Probos uitgevoerd.

Bodemverzuring tegengaan

Uit de evaluatie blijkt dat meer boomsoorten geplant moeten worden die een positief effect hebben op de bodem. Daarnaast moet het aandeel dood hout toenemen. Dood hout is namelijk waardevol voor het bos. Het is bijvoorbeeld een verblijfplaats voor veel insecten, wat weer goed is voor de biodiversiteit. Ook verzuring van de bodem moet worden tegengegaan. Uit onderzoek op de Veluwe weten we dat dit kan door zogenoemde bufferstoffen toe te voegen om de bodem te verrijken, zoals schelpengruis waar veel kalk in zit. Het overschot aan stikstof wordt hiermee niet opgelost, maar het kan de verdere achteruitgang van de bodemkwaliteit wel remmen. Om met deze en andere maatregelen ervaring op te doen, startten Staatsbosbeheer en Bosgroep Midden Nederland, met financiering van onder meer de provincie Utrecht, in 2024 met een innovatief onderzoeksproject naar klimaatbestendig bos.

Krachten bundelen voor bosherstel

De 1,2 miljoen euro die de provincie Utrecht heeft voor bosherstel, wordt nu via subsidies beschikbaar gesteld aan eigenaren van bos. “We zijn heel blij met dit geld van het Rijk, waardoor we de gevolgen van verzuring en klimaatverandering ook in de bossen op de Utrechtse Heuvelrug aan kunnen pakken. De subsidie maakt het mogelijk om samen met grondeigenaren de krachten te bundelen en ons in te zetten voor bosherstel. Zo zorgen we dat we ook in de toekomst kunnen blijven genieten van ons bos,” aldus Mirjam Sterk, gedeputeerde Natuur en Landbouw van de provincie Utrecht.

Subsidie ook voor particulieren

De nieuwe bossubsidie is onderdeel van de subsidieregeling Kwaliteitsimpuls Natuur en Landschap (SKNL) en kan worden aangevraagd door terreinbeherende organisaties, maar ook door particuliere landgoedeigenaren. De subsidie is bedoeld voor een aantal type maatregelen, zoals aanplant van bomen met een rijk strooisel, waaronder esdoorn, ratelpopulier, linde en hazelaar. De bladeren van deze rijkstrooiselsoorten verteren makkelijker, waardoor de voedingsstoffen sneller in de bodem worden opgenomen. Ook geldt de subsidie voor het toevoegen van bufferende stoffen zoals kalk of schelpengruis en voor het laten ontstaan van meer dood hout.

Meer informatie

• Kijk voor meer informatie over de subsidie op Kwaliteitsimpuls Natuur en Landschap (SKNL).

Tekst en beeld: Provincie Utrecht