Koraalknippende krabben: De koraaldieven van de Caribische Zee

Naturalis Biodiversity Center
15-MRT-2025 - Duikers in de Caribische Zee zien steeds vaker koraaltakken waarvan de toppen ontbreken. Lange tijd was onduidelijk wie of wat verantwoordelijk is voor dit opmerkelijke fenomeen. Tot nu: de verdwijning van de toppen lijkt verband te houden met de werkwijze van een koraalknippende krab.

Toen mariene biologen van Naturalis de ontbrekende koraaltoppen voor het eerst ontdekten tijdens hun expeditie naar Bonaire in 2019, dachten zij dat dit misschien iets te maken kon hebben met een koraalziekte of stormschade. Veel tijd om hier aandacht aan te besteden was er helaas niet tijdens hun onderzoeksreis. In tegenstelling tot de Nederlandse mariene biologen kunnen Bonairiaanse duikers veel vaker op duikexpeditie in de Caribische Zee. Zo ook duikster Alev Ozten Low, die tijdens één van haar nachtduiken een kleine krab met een koraaltak tussen zijn scharen betrapte. De duikster stuurde foto’s van haar waarneming naar Naturalis. Bij Prof. Dr. Bert Hoeksema, marien bioloog en onderzoeker bij Naturalis, ging meteen een belletje rinkelen: mogelijk was hier een relatie met de eerdere waarnemingen.

Wat volgde waren meerdere observaties door Alev. Zij zag hoe kleine krabben ‘s nachts koralen beklommen, de toppen van de takken afknipten en deze vervolgens naar beneden meenamen. “De scharen van de krabben hebben een soort zaagtanden en zijn daardoor superscherp. Hiermee kunnen ze door relatief zachte koralen knippen", vertelt Bert. De takken van deze zachte koralen bevatten een hoornachtig materiaal dat zorgt voor de stevigheid. Hoe dichter bij de top van de takken, hoe dunner dit materiaal en hoe makkelijker het is om door het koraal te knippen. Zo kunnen de koraaldieven, ondanks het kleine formaat van hun scharen, hun slag slaan.

Een koraalknippende krab met een koraaltak tussen zijn scharen

Waarom de krabben de toppen van de koralen afknippen is onduidelijk. “Het bleek lastig om de krabben te volgen en te achterhalen waar ze het koraal naartoe brengen of wat ze er vervolgens mee doen", legt Bert uit. Toch is het vermoeden dat de krabben het koraal opeten het sterkst. “Het gedrag van de krab is enigszins vergelijkbaar met dat van andere krabben uit dezelfde familie”, vult Bert aan. Deze krabben boren gaten in anemonen om daarin te schuilen. In hun magen zijn resten gevonden van deze anemonen, wat bewijst dat ze deze opeten.

De kleine krabben blijken erg actief te zijn in het Caribisch gebied. “Als je er eenmaal op let, kun je de afgeknipte koraaltoppen overal tegenkomen”, stelt Bert. De schade heeft gevolgen voor het koraal: wanneer het hoornachtige materiaal wordt doorgeknipt en de top wordt verwijderd, is het onwaarschijnlijk dat de koraaltak nog verder kan groeien. “Deze ontdekking laat zien dat niet alle koraalschade te wijten is aan menselijke invloeden”, vult Bert aan. Hoe erg dit is, is vooralsnog onbekend. “De koralen kunnen immers nog wel vanuit de zijkanten vertakken.”

De ontdekking van de koraalknippende krab bewijst hoe belangrijk observaties van duikers kunnen zijn voor wetenschappelijk onderzoek. Bert concludeert: “Als duikers en biologen vaker waarnemingen met elkaar uitwisselen, kunnen ze samenwerken en zo meer waardevolle inzichten delen over het leven in zee.”

Koraaltakken beschadigd door koraalknippende krabben

Meer informatie

Tekst: Rachel Engelkes en Bert Hoeksema, Naturalis Biodiversity Center
Beeld: Alev Ozten Low