De paardenbijter is een van de kleinere glazenmakers, met een lengte van zo’n zes centimeter. Het is een vrij laat vliegende soort, die vanaf juli tot in november te zien is, waarbij de grootste aantallen in augustus en september vliegen. Paardenbijters zijn vooral in de middag actief, op warme avonden zelfs tot diep in de schemering. Je kunt ze vaak in groepjes van vijf tot wel vijftien exemplaren zien jagen langs bosranden. Meestal vliegen ze dan op drie tot vier meter hoogte langs de boomkruinen, op zoek naar insecten. Ze leven van mugjes, vliegen, dazen en andere insecten en daaraan hebben ze ook hun ietwat dreigende naam te danken. Ze bijten zeker geen paarden, maar als je, van een afstandje, de paardenbijters rond paarden ziet vliegen en keer op keer op het paard af ziet schieten, lijkt het of ze deze bedreigen. Niets is minder waar, ze eten de insecten die op en rond het paard zitten.
In Nederland plant de paardenbijter zich voort in allerlei typen stilstaand water, waaronder kleine en middelgrote plassen, poelen, tuinvijvers en sloten. De voorkeur gaat uit naar wateren met een goed ontwikkelde oevervegetatie, zoals brede gordels van riet, lisdodde, gele lis of biezen, maar ook in wateren met bijvoorbeeld veenmos, aarvederkruid en krabbenscheer vindt voortplanting plaats. De larven kunnen zich zelfs ontwikkelen in brak water, zoals (voormalige) drinkputten, poelen en kleine plassen in Zeeland, Zuid-Holland en op de Waddeneilanden. Eitjes worden door het vrouwtje afgezet in allerlei levende en dode plantendelen. De paardenbijter is een zwerflustige soort, die grote afstanden aflegt. Incidenteel worden grote groepen zwervers waargenomen, die – buiten Nederland – vele duizenden individuen kunnen omvatten. Ook paardenbijters van Nederlandse oorsprong die nog niet aan voortplanting toe zijn, hebben geen binding met water en kunnen overal verwacht worden.
Meer informatie
- Voor de herkenning van de paardenbijter en andere glazenmakers is een handige herkenningskaart te downloaden (pdf: 0,7 MB).
| Iedere week staat een plant, dier of schimmel centraal in de Week van … Het is een initiatief van SoortenNL, hét kennisnetwerk voor wilde planten en dieren van Nederland. Een netwerk van organisaties die toegepast onderzoek doen en natuurgegevens verzamelen met hulp van duizenden vrijwilligers voor de bescherming van soorten en hun leefgebieden. Met die gegevens ontwikkelen we kennis over de staat van de natuur en verbeteren we beheer, beleid en betrokkenheid. |
Tekst en foto’s: Kars Veling, De Vlinderstichting en SoortenNL
Kaartje: NDFF