Knoopkruid. Centaurea jacea

Natuurjournaal 8 mei 2024

Nature Today
8-MEI-2024 - Paarse bloemen tussen het gras en grauwe ganzen bijna klaar met broeden.

Paarse bloemhoofdjes verschijnen nu overal op dijken, in graslanden en in bermen. Op het eerste gezicht denk je misschien dat het distels zijn, maar het is knoopkruid. Ze zijn makkelijk herkenbaar als lid van de composietenfamilie: de bloeiwijze bestaat uit heel veel kleine buisbloemen. Er is veel variatie in de bloemen, ze zijn licht roodpaars tot lichter violet of soms zelfs wit. Soms staat een deel van de buisbloemen wijd uit, als een soort stralenkrans. Dan zie je de verwantschap met de korenbloem.

De kuikens groeien nu rap en worden steeds bruiner en minder donzig, maar tot de winter blijven de families bij elkaar

Grauwe ganzen zijn vroege broeders. In mei worden de laatste eieren gelegd, maar de meeste ganzenmoeders worden nu gevolgd door een sliert kleine gele pulletjes of worden nog vergezeld door een paar opgeschoten jongeren. Hoe meer water, hoe meer broedende grauwe ganzen. Het rivierengebied en natte en moerasachtige gebieden kennen de hoogste aantallen, maar ook een berm met een slootje voldoet. En dat terwijl de soort vijftig jaar geleden als broedvogel bijna was verdwenen uit Nederland! Het herstel ging hand in hand met de hypergraslanden waar ze jaarrond kunnen eten en een steeds groter deel van de grauwe ganzen trekt niet meer naar het noorden om te broeden, maar blijft hier overwinteren én 'overzomeren'.

Tekst: Nienke Lameris, Nature Today 
Foto's: Ed Stikvoort, Saxifraga; Nanno, Waarneming.nl