Natuurjournaal 2 oktober 2023

In bloemrijke bermen zie je nu nog allerlei planten die van de lange nazomer profiteren en nog snel in bloei zijn geraakt. Knoopkruid is een plant die vooral aan het begin van de zomer in bloei staat, maar die je nu ook nog kan zien bloeien. De geschubde bloemhoofdjes en paarse lintbloemen doen denken aan een distel. Ze horen wel bij dezelfde familie – de asterachtigen – maar knoopkruid is dichter verwant aan de korenbloem. Ook de uitgebloeide knoopkruidplanten herken je nog makkelijk aan de bloemhoofdjes, waar nu de zaden in zitten. Dit zijn dopvruchten – kleine nootjes – die soms een pluisje hebben net als bij een paardenbloem. Ze zijn geliefd bij putters! Knoopkruid kan ook uitlopers maken die elk weer een nieuwe plant vormen. Die staan dan volgend jaar in een kring, net als een heksenkring bij paddenstoelen.

Met zo’n naam kan het geen verrassing zijn dat de bruine herfstuil pas in de herfst begint te vliegen. Want terwijl de dagvlinders die je nu ziet in de herfst van hun leven zijn, komen er nog verschillende soorten nachtvlinders nu uit hun pop. De bruine herfstuil is een kleine vlinder – anderhalf tot twee centimeter – en een bomenliefhebber. Voor hun voedsel drinken ze bij klimopbloemen of van zachte, overrijpe bramen. Vol energie kunnen ze op zoek naar een partner, het vrouwtje zet daarna de eieren af. Dat doet ze bij boomknoppen, van onder andere meidoorn, iep, sleedoorn, (ratel)populier, wilg en gewone es. De eieren overwinteren daar en de rupsjes komen in het voorjaar ter wereld op een gedekte tafel.  

Tekst: Nienke Lameris, Nature Today
Foto’s: N. Mahieu, Flickr; Peter Gergely, Saxifraga