Bescheiden particulier natuurgebied als belangrijke waterbuffer
BosgroepenVan voormalig kleiwingebied naar natte natuur
Vroeger werd op deze plek rivierklei gewonnen, onder andere om bakstenen van te maken. Er zijn nog steeds oude kleiputten aanwezig. De huidige natte natuur is een ecologische ‘hotspot’ met verschillende (water)vogels. Het natuurreservaat is niet alleen Natura 2000-gebied, maar binnen het Gelders Natuurnetwerk ook aangewezen als Natuurparel. Arjan de Vries: “De afgelopen jaren heb ik hier ook vossen, boommarters, dassen en bevers gespot. En muskusratten en recent de beverrat, maar die zijn niet welkom vanwege het ondergraven van dijken. Een rattenvanger vanuit de provincie bestrijdt deze actief met ‘livetraps’. Onbedoelde vangsten kunnen zo weer vrijgelaten worden.”
Zoals veel beheerders van bos- en natuurterreinen ontvangt Arjan beheersubsidie (SNL) voor zijn terrein. Een welkome bijdrage, al is deze bescheiden. Omdat het deel met rivier- en beekbegeleidend bos te kwetsbaar is om open te stellen, heeft hij de subsidie daarvoor stopgezet. Een voorwaarde van SNL-subsidie is namelijk, naast het in standhouden van het zogenaamde beheertype, dat het terrein grotendeels opengesteld wordt voor publiek. Om de hydrologie van het gebied te herstellen, is een aparte subsidie aangevraagd. Zijn terrein kan straks als waterbuffer werken voor omliggende gebieden. 
Spindelafsluiters en dijkophoging dankzij subsidie uit Programma Natuur
Naast SNL-subsidie vragen De Bosgroepen ook andere subsidies aan namens verschillende leden. Vaak in de vorm van een verzamelaanvraag. Een voorbeeld is de SPUK vanuit provincie Gelderland. Deze subsidie wordt ingezet voor bosrevitalisering en het aan- of bijplanten van verschillende soorten bomen, maar bijvoorbeeld ook voor hydrologische maatregelen voor natuurherstel.
Arjan: “Om deze bijzondere, natte natuur te beschermen tegen verdroging bij de steeds vaker voorkomende warme zomers, hebben we verschillende dingen gedaan. Zo is het pad door het bos opgehoogd met klei, er is bestaande klei uitgereden en er komt extra klei voor een nieuw stukje dijk. Aan de buitenkant van het gebied ligt al een dijk, maar op een paar plekken is er geen dijk of is de dijk te laag. In het voorjaar verlaagt het waterschap het peil in de beek die door het natuurreservaat loopt. Door de aangelegde dijkjes kan het water in de rest van het gebied vastgehouden worden. Daarnaast plaatsen we op een aantal locaties (spindel)afsluiters, om de waterstand te kunnen beheersen.”
150 miljoen liter water extra bufferen
“Als alle werkzaamheden gedaan zijn, kunnen we hier 150 miljoen liter water extra bufferen”, vervolgt Arjan trots. “Een enorme hoeveelheid, daarmee kun je de zomer door. Op het moment dat de naastgelegen percelen te droog worden, kan ik hier ook wat extra water uitlaten. Dus ik kan de buren helpen bij droogte.”
Verliep de subsidieaanvraag voorspoedig? “Er komen wel veel moeilijke vragen, omdat dit minder voorkomt dan een aanvraag voor bijvoorbeeld bosaanplant”, vertelt Arjan. “Het gaat om een relatief simpele ingreep hoor, de eenmalige aanschaf van spindels, een loonwerker voor de verhoging van het stukje dijk. Dus de aanvraag was overzichtelijk. De vragen gingen bijvoorbeeld over hoe robuust de nieuw aangelegde dijkjes zijn bij hoogwater. Daar maak ik me niet zoveel zorgen over. De bestaande dijkjes liggen er ook al decennia. Een deel waar geen ruspkraan kan komen doe ik zelf met de hand: met een schop en een kruiwagen. Voor de grotere stukken komt een loonwerker. Dan is een financiële bijdrage meer dan welkom.”
Lid van de Bosgroep
Arjan: “Alhoewel ik de meeste natuurbeheermaatregelen zelf uitvoer, vind ik het lidmaatschap van de Bosgroep heel waardevol. Ik leer veel van de ledenvergaderingen, bijeenkomsten, de andere leden en de informatie uit bijvoorbeeld de nieuwsbrieven. En ook de aanvragen voor subsidies lopen dus via de Bosgroepen, in mijn geval Bosgroep Midden Nederland. Veel leden van de Bosgroepen hebben (droog) bos met veel passanten en recreanten. Daar is vaak meer beheer nodig, waar de Bosgroepen mee kunnen helpen. Dit stukje natuur is erg nat en kwetsbaar, en er komen niet veel mensen.”
Iets moois doen voor de natuur
“Ik heb het geluk gehad een aantal jaren geleden dit stukje natuur te kunnen kopen. Ik vond het een mooi idee om iets voor de natuur terug te doen, om het te helpen beschermen. Meewerken met de natuur, niet al te veel ingrijpen en balans krijgen. Dat probeer ik hier. En dat ‘niet al te veel doen’ kost toch nog best veel tijd hoor!”, aldus Arjan. “Naast mijn baan ben ik hier twee dagen in de week aan het werk. Met de laarzen aan en de kruiwagen bij de hand het waterpeil en de dijkjes controleren, zwerfvuil opruimen, beelden van de wildcamera’s ophalen, invasieve exoten bestrijden en zorgen dat er geen illegale activiteiten plaatsvinden; het ligt namelijk nogal afgelegen. Ik hoop in de toekomst rondleidingen te kunnen organiseren, samen met vrijwilligers van IVN Natuureducatie, zodat meer mensen ervan kunnen genieten.”
Tekst: Bosgroepen
Foto's: Barbara Groen, Bosgroepen (leadfoto: pad over dijkje door het gebied)