Gesteelde of ongesteelde lakzwammen

Harslakzwammen (Ganoderma erinaceum) en Gesteelde lakzwammen (Ganoderma lucidum) zijn prachtig om te zien. Het zijn beide opvallende, glimmende houtzwammen die ondanks het ogenschijnlijke grote verschil tussen beide soorten – vanwege het bezit van stelen bij de Gesteelde lakzwam – soms moeilijk uit elkaar te houden zijn. Beide soorten glimmen opvallend alsof ze gelakt zijn. Een Harslakzwam is in een uitgegroeid stadium door zijn groeiwijze aan de voet van bomen en door de makkelijk indrukbare dunne, vaak roodbruine korst, gemakkelijk in het veld te herkennen. Maar de Gesteelde lakzwam heeft ook een glanzend roodbruine korst met een harslaag wat verwarring kan veroorzaken. De hoed is bovengronds heel vaak (maar niet altijd) van een duidelijke steel voorzien. Bij het ontbreken van een steel geven de sporen nog uitsluitsel. De sporen zijn bij de Gesteelde lakzwam veel duidelijker geornamenteerd en van wratten voorzien.

Jammer dat je met deze gegevens in het achterhoofd in het veld niet erg opschiet. Je hebt een determinatieboek en microscoop nodig om deze soorten met grote zekerheid te kunnen determineren. Daar komt nog bij dat Harslakzwammen op ondergronds hout ook gesteeld kunnen zijn, ook al is deze ondergronds. Bij jonge exemplaren kun je beter enige weken later terug komen als de korst zich ontwikkeld heeft.

Waslakzwam

Tenslotte is misschien nog verwarring mogelijk met de weinig algemene Waslakzwam (Ganoderma cupreolaccatum) waarvan de korst ook een (in een vlammetje smeltende) harslaag heeft. De korst van deze soort is niet hoogglanzend maar dof. De Waslakzwam, die bij voorkeur groeit aan de voet van (levende) oude beuken, heeft meerjarige vruchtlichamen met een harde (niet indrukbare) korst. Bovendien is het vruchtvlees veel donkerder dan het bleekbruine vruchtvlees van de Harslakzwam.

Tekst: Martijn Oud, Nederlandse Mycologische Vereniging
Foto’s: Martijn Oud (Leadfoto: Gesteelde of Harslakzwammen); Piet Brouwer